Μετά από 15 ημέρες, ολοκληρώθηκε η περίοδος των προτάσεων από φίλους – αναγνώστες αλλά και συναδέλφους – δημοσιογράφους για την ανάδειξη του κορυφαίου Θρακιώτη αθλητή στον ένα αιώνα της ελεύθερης Θράκης.
Συνολικα προτάθηκαν 42 αθλητές και αθλήτριες αλλά μόνον οι 16 από αυτούς θα τεθούν στην ψηφοφορία του αναγνωστικού κοινού, ώστε όλοι μαζί να επιχειρήσουμε να αναδείξουμε τον κορυφαίο των κορυφαίων. Σκοπός είναι ωστόσο ταυτόχρονα να προσπαθήσουμε να θυμηθούμε τις μεγάλες στιγμές και να καταγράψουμε την ιστορία του αθλητισμού της Θράκης μας.
Οπως θα διαπιστώσετε, η συντριπτική πλειοψηφία των υποψηφίων είναι από τις σχετικά πιο πρόσφατες τρεις τελευταίες δεκαετίες. Αυτό συμβαίνει για δυο λόγους. Πρώτον, είναι πιο πρόσφατα τα γεγονότα, καταγεγραμμένα και εν μέρει λογικό να έρχονται πιο εύκολα στο μυαλό ήρωες των σπορ της πιο πρόσφατης περιόδου. Δεύτερον, είναι γεγονός ότι αυτό το διάστημα είχαμε και πιο μεγάλες επιτυχίες, με διεθνείς διακρίσεις από θρακιώτες αθλητές και ομάδες.
Βασικό κριτήριο για τις τελικές επιλογές μας σε αυτήν την 16άδα ήταν οι διακρίσεις και οι συμμετοχές σε ολυμπιακούς αγώνες, οι τίτλοι για τους αθλητές ομαδικών σπορ καθώς και οι συμμετοχές με την Εθνική Ομάδα, αλλά και το γενικότερο αποτύπωμα πυου άφησαν στον αθλητισμό της Θράκης αλλά και τον ελληνικό αθλητισμό γενικότερα.
Σε σχέση με αυτούς που δεν εντάχθηκαν τελικά στην τελική 16άδα οφείλουμε να επισημάνουμε ότι με πίκρα αποκλείστηκαν, μεταξύ άλλων, ο μεγάλος Τάκης Λουκανίδης (προτάθηκε από τον «πρύτανη» του θρακιωτικου αθλητικου ρεπορτάζ Μανώλη Παπαδόπουλο αλλά αποκλείστηκε επειδή η καταγωγή του ήταν από την γειτονική Δράμα και όχι από την Θράκη παρά το γεγονός ότι πρωτοέπαιξε μπάλα στην Κομοτηνή, έβγαλε το πρώτο του δελτίο στην τοπική ΑΕΚ και αγωνιστηκε με την Μεικτη Ροδόπης) αλλά και ο επίσης κορυφαίος Γιώργος Κούδας (καθώς έλκει μεν την καταγωγή του από την Θράκη αλλά ο ίδιος γεννήθηκε, μεγάλωσε και ταυτίστηκε με την Θεσσαλονίκη χωρίς ποτέ να αγωνιστεί σε ομάδα της Θράκης). Για παρεμφερείς λόγους αποκλείστηκαν και άλλοι ποδοσφαιριστές που προτάθηκαν, από τον Γιάννη Γκαϊτατζή ως τον Νίκο Αλαβάντα, τον Μαρίνο Ουζουνίδη και τον Στέλιο Βενετίδη καθώς κρίναμε ότι με δεδομένη την παρουσία Αντωνιάδη, Νικολαΐδη και Τοροσίδη στην 16άδα περισσεύει οποιαδήποτε συζήτηση για άλλους από το άθλημα του ποδοσφαίρου..
Επίσης, ανάμεσα στις προτάσεις που έγιναν αλλά δεν έφτασαν στην τελική 16άδα ήταν ο Εβρίτης ολυμπιονίκης του κανόε καγιάκ Σιδέρης Τασιάδης καθώς δεν αγωνίζεται με τα ελληνικά χρώματα αλλά με αυτά της Γερμανίας, ενώ το αφιέρωμα αναφέρεται στον ένα αιώνα ελληνικής Θράκης. Μεταξύ άλλων σπουδαίων πρωταθλητών, εκτός τελικής λίστας έμειναν η πρώτη ελληνίδα ολυμπιονίκης του ταεκβοντο Μόρφω Δροσίδου καθώς στην Βαρκελώνη το 1992 το συγκεκριμένο άθλημα ήταν επίδειξης. Εκτός τελικής επιλογής έμειναν και οι κορυφαίοι αθλητές του στίβου όπως οι άλτες Κώστας Μπανιώτης στο ύψος και Θωμάς Θωμάς στο τριπλούν, που για πάνω από μια δεκαετία ο καθένας στην εποχή τους κατακτούν εγχώριους τίτλους αλλά έχουν και διεθνείς επιτυχίες. Κρίναμε ωστόσο ότι από πλευράς στίβου υπάρχει ήδη αρκετά μεγάλη εκπροσώπηση και μάλιστα με αθλητές που κατέχουν ακόμα τα πανελλήνια ρεκόρ και έχουν κερδίσει μετάλλια σε Ολυμπιακούς Αγώνες, Παγκόσμια και Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα.
Για τους ίδιους λόγους έμειναν εκτός 16άδας οι παραολυμπιονίκες της κολύμβησης Άλεξ Ταξιλδάρης και Δημήτρης Καρυπίδης (δεδομένου ότι υπάρχει απέναντί τους ο χρυσός στο Ρίο ντε Τζανέιρο Δημοσθένης Μιχαλεντζάκης) ή οι κολυμβητές όπως ο Χρήστος Κατραντζής (δεδομένης της ισχυρής παρουσίας της Ζωής Δημοσχάκη). Αντιστοίχως, επελέγησαν τρεις όλοι κι όλοι βολεϊμπολίστες σε σχέση με την πλειάδα όσων θα μπορούσαν να ενταχθούν στην ψηφοφορία (Γκιούρδας, Μουστακίδης και Σαμαράς). Κάπως έτσι, με αλφαβητική σειρά, έχουμε τους ακόλουθους 16 υποψήφιους, που θα διαγωνιστούν σε… νοκ άουτ αγώνες, μέσα από battles που θα διαρκούν τρεις ημερολογιακές ημέρες, μέχρι να καταλήξουμε στον μεγάλο τελικό και την ανάδειξη του κορυφαίου θρακιώτη αθλητή στον εναν αιώνα ελληνικής Θράκης.
1. Αντώνης Αντωνιάδης: Γεννήθηκε στο Πετροχώρι Ξάνθης το 1946 και θεωρείται ένας από τους κορυφαίους Έλληνες γκολτζήδες όλων των εποχών. Πήρε το χρυσό παπούτσι με το ακατάρριπτο ρεκόρ των 39 γκολ την σεζόν 1971-1972 και αναδείχθηκε πρώτος σκόρερ στο Κύπελλο Πρωταθλητριών την προηγούμενη χρονια που οδήγησε τον Παναθηναϊκό στον τελικό του Γουέμπλεϊ. Κατέκτησε τέσσερα πρωταθλήματα και δυο Κύπελλα, αναδείχθηκε πρωταθλητής κόσμου με την Εθνική Ενόπλων. Με την φανέλα του Παναθηναϊκού αναδείχθηκε πρώτος σκορερ πέντε φορές και άλλες δυο πιο πριν στη Β’ Εθνική ως παίκτης της Ασπίδας Ξάνθης και του ΑΟΞ. Μετά την ολοκλήρωση της καριέρας του διετέλεσε για πολλά χρόνια πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Αμειβομένων Ποδοσφαιριστών.
2. Γιώργος Βαλαβανίδης: Ο κορυφαίος μπασκετμπολίστας που ανέδειξε το γεωγραφικό μας διαμέρισμα. Με καταγωγή από τον Εβρο, γεννήθηκε στην Γερμανία αλλά μεγάλωσε στις Φέρες. Στην τοπική Θύελλα έκανε τα πρώτα του βήματα στο μπάσκετ, πριν μετακομίσει στην Θεσσαλονίκη. Με τον ΠΑΟΚ κατέκτησε δύο ευρωπαϊκά τρόπαια, το 1991 το Σαπόρτα (Κυπελλούχων) και το 1994 το Κόρατς. Με την Εθνική Παίδων έφτασε μέχρι και την δεύτερη θέση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Συνέχισε σε ομάδες μικρότερων κατηγοριων (πέρασε και από τον ΑΣ Ξάνθη). Μάλιστα, έπαιζε μπάσκετ μέχρι πριν πέντε χρόνια, αλλά πλέον συνεχίζει να υπηρετεί το αγαπημένο του άθλημα από άλλα πόστα.
3. Κώστας Γκατσιούδης: Το «λιοντάρι από το Διδυμότειχο», όπως τον είχε ονομάσει ο Τύπος της εποχής, ανέβηκε στο βάθρο σε τρία σερί Παγκόσμια Πρωταθλήματα Στίβου (1997 στην Αθήνα, 1999 στην Σεβίλλη, 2001 στο Ετμοντον) αλλά όχι στο ψηλότερο σκαλί του. Έμεινε με το παράπονο ότι δεν κατέκτησε μετάλλιο σε Ολυμπιακούς Αγώνες (καλύτερη επίδοση η 6η θέση το 2000 στο Σίδνεϊ). Ηταν ο πρώτος λαμπαδηδρόμος το 2004 στην Αθήνα, αλλά λόγω ενός τραυματισμού δεν μπόρεσε να αγωνιστεί. Το πανελλήνιο ρεκόρ του από τότε παραμένει ακόμα και σήμερα ακατάρριπτο.
4. Μάριος Γκιούρδας: Γεννήθηκε στην Αλεξανδρούπολη, έμαθε βόλεϊ στην ΓΕΑ και τον Εθνικό κατακτώντας το 1990 και το Πανελλήνιο Σχολικό Πρωτάθλημα, αλλά έκανε μεγάλη καριέρα κυρίως με τον Ολυμπιακό αλλά και τον Ηρακλή. Κατέκτησε έξι πρωταθλήματα και έξι κύπελλα Ελλάδος, ενώ κέρδισε με τον Ολυμπιακό το 1995 το Κύπελλο Κυπελλούχων και αγωνίστηκε τρεις φορές σε τελικούς Τσάμπιονς Λιγκ (μία με τον Ολυμπιακό και δύο με τον Ηρακλή). Κατέγραψε 336 συμμετοχές με την Εθνική Ανδρών. Μάλιστα, ήταν και ο αρχηγός της στην πορεία της ως την 5η θέση στους Ολυμπιακους Αγώνες του 2004 και μέλος της όταν κατέλαβε την 6η θέση στο Κοσμοβόλεϊ του 1994.
5. Πηγή Δεβετζή: Η «ιπτάμενη Θρακιώτισσα» αποτελεί το μοναδικό ολυμπιακό μετάλλιο της Θράκης χάρη στα απίθανα άλματά της στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα, όταν αναδείχθηκε 2η. Τέσσερα χρόνια μετά ξανανέβηκε στο βάθρο στην διοργάνωση του Πεκίνου, αλλά αυτό το μετάλλλιο της αφαιρέθηκε σχεδόν μία δεκαετία μετά λόγω ντόπινγκ. Το ίδιο και το μετάλλιό της στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ανοιχτού του 2007 στην Οζάκα της Ιαπωνίας και το Παγκόσμιο Κλειστού του 2008 στη Βαλένθια. Παρόλα αυτά διατηρεί τα μετάλλια από το Παγκόσμιο Κλειστού της Βουδαπέστης το 2004 και από το Ευρωπαϊκό Ανοιχτού του 2006 στο Γκετεμποργκ. Επίσης διατηρεί από το 2004 το πανελλήνιο ρεκόρ.
6. Ζωή Δημοσχάκη: Με καταγωγή από το Διδυμότειχο, η κόρη του νυν βουλευτή Έβρου και πρώην υπουργού Αναστάσιου Δημοσχάκη το 2003 έγινε η πρώτη Ελληνίδα κολυμβήτρια που έσπασε το φράγμα των 2 λεπτών στα 200 μέτρα ελεύθερο. 17 χρόνια μετά παραμένει η μόνη, αφού το ρεκόρ της παραμένει ακατάρριπτο παρά την άνθιση του υφρού στίβου τα τελευταία χρόνια. Κατέκτησε το χρυσό μετάλλιο στους Μεσογειακούς Αγώνες της Τύνιδας το 2001 ενώ επελέγη να πει τον όρκο των αθλητών κατά την τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας τον Αύγουστο του 2004.
7. Φώτης Κοσμάς: Η μεγαλύτερη ίσως μορφή του θρακιώτικου αθλητισμού τις δεκαετίας του ’40 και του ’50, έκανε γνωστή την Αλεξανδρούπολη και τον Έβρο όχι απλά σε όλη την Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Συμμετείχε στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ελσίνκι το 1952 και κατάφερε να λάβει μέρος στον τελικό των 400 μέτρων, καταλαμβάνοντας την 7η θέση με μεγάλο πανελλήνιο ρεκόρ. Χάρη στην φήμη του αποφασίστηκε το 1953 η διοργάνωση του Πανελληνίου Πρωταθλήματος να φιλοξενηθεί στην Αλεξανδρούπολη και στο Στάδιο που πήρε στα τέλη του 20ου αιώνα το όνομά του. Μόνιμος πρωταθλητής Ελλάδας, το 1958 αρνήθηκε τα χρήματα του Παναθηναϊκού και έμεινε μέχρι το τέλος της καριέρας του στον Εθνικό, τον οποίο υπηρέτησε και ως προπονητής. Εφυγε από τη ζωή το 1995 σε ηλικία 69 ετών.
8. Δημοσθένης Μιχαλεντζάκης: Πριν καν συμπληρώσει τα 18 του χρόνια αναδείχθηκε το 2016 στο Ρίο ντε Τζανέιρο χρυσός παραολυμπιονίκης της κολύμβησης. Από τότε κάθε χρόνο απλά κερδίζει σε όποιον αγώνα λαμβάνει μέρος, είτε πρόκειται για εγχώριες διοργανώσεις είτε για πανευρωπαϊκά ή παγκόσμια πρωταθλήματα, βελτιώνοντας παράλληλα το δικό του παγκόσμιο ρεκόρ. Το σχετικά καινούριο κλειστό δημοτικό κολυμβητήριο Αλεξανδρούπολης φέρει το όνομά του. Είναι ίσως ο μικρότερος σε ηλικία κολυμβητής στον κόσμο στον οποίο έχει γίνει τέτοια τιμή.
9. Σάκης Μουστακίδης: Αποτελεί ακόμα και σήμερα τον ρέκορντμαν συμμετοχών στην Εθνική Ελλάδος, με την οποία έχει 413 συμμετοχές, καθώς κλήθηκε για πρώτη φορά το 1979 σε ηλικία 17 ετών. Συμμετείχε ως παίκτης της σε 5 Ευρωπαϊκά Πρωταθλήματα με κορυφαία στιγμή τη μεγαλύτερη επιτυχία του ελληνικού βόλεϊ, το χάλκινο μετάλλιο στο Ευρωπαϊκό του 1987 στη Γάνδη. Επίσης πήρε μέρος σε δύο Παγκόσμια Πρωταθλήματα και σε δύο World League. Με τον Ολυμπιακό κατέκτησε οκτώ πρωταθλήματα, τέσσερα κύπελλα και φυσικά το Κύπελλο Κυπελλούχων Ευρώπης το 1996, ενώ αγωνίστηκε και σε έναν τελικό Κυπλελλου Πρωταθλητριών το 1992. Θεωρείται ο κορυφαίος πασαδόρος που ανέδειξε ποτέ η Ελλάδα και συνεχίζει τα υπηρετεί το άθλημα ως προπονητής αλλά και καθηγητής στο ΤΕΦΑΑ Κομοτηνής.
10. Χρύσα Μπισκιτζή: Με καταγωγή από τον Έβρο, η κορυφαία ίσως Ελληνίδα κωπηλάτρια αποτελεί τον μοναδικό αθλητή ή αθλήτρια από την Θράκη με συμμετοχή σε τέσσερις σερί διοργανώσεις Ολυμπιακών Αγώνων (1996 Ατλάντα, 2000 Σίδνεϊ, 2004 Αθήνα, 2008 Πεκίνο όπου και έφτασε κοντά στο μετάλλιο αλλά κατέλαβε τελικά την 6η θέση στο διπλό σκιφ ελαφρών βαρών με παρτενέρ την Αλεξάνδρα Τσιάβου). Αναδείχθηκε τρεις φορές πρωταθλήτρια Ευρώπης ενώ κατέκτησε ασημένιο μετάλλιο σε Παγκόσμιο Κύπελλο. Την τελευταία δεκαετία συνεχίζει να υπηρετεί το άθλημα της κωπηλασίας ως προπονήτρια.
11. Ντέμης Νικολαΐδης: Γεννημένος στην Γερμανία αλλά μεγαλωμένος στα Πεύκα του Έβρου, γρήγορα ξεχώρισε για το ταλέντο του και έγινε ένας από τους κορυφαίους επιθετικούς όλων των εποχών. Ταυτίστηκε με την ΑΕΚ, της οποίας υπήρξε αρχικά οπαδός την περίοδο που αγωνιζόταν στον Εθνικό Αλεξανδρούπολης, στην συνέχεια παίκτης και τελικά… πρόεδρος. Δεν ευτύχησε να πανηγυρίσει πρωτάθλημα, αλλά κατέκτησε δυο Κύπελλα και χάρη σε μια υπόδειξή του στον διαιτητή τιμήθηκε με το βραβείο Fair Play της FIFA. Αναμφισβήτητα η κορυφαία στιγμή της καριέρας του ήταν όταν ως παίκτης της Ατλέτικο Μαδρίτης στέφθηκε το 2004 πρωταθλητής Ευρώπης με την Εθνική Ομάδα στο Euro της Πορτογαλίας. Εκείνη την στιγμή κρέμασε και τα παπούτσια του.
12. Άγγελος Παυλακακης: Ο ταχύτερος Έλληνας όλων των εποχών, καθώς η επίδοσή του στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Στίβου του 1997 στα 100 μέτρα παραμένει ακόμα και σήμερα πανελλλήνιο ρεκόρ. Την ιδια χρονιά είχε αναδειχθεί πρωταθλητής Ευρώπης Νέων αλλά και Μεσογειονίκης ενώ μερικούς μήνες αργότερα αναδείχθηκε και πρωταθλητής Ευρώπης στα 60 μέτρα του Κλειστού Στίβου στην Βαλένθια. Με την Εθνική Σκυταλοδρομίας 4×100 έφτασε μια ανάσα από το να χριστεί ολυμπιονίκης και να μπει στην οκτάδα των Ολυμπιακών Αγώνων του Σίνδεϊ. Γεννήθηκε στο Άβατο και έμεινε στην Θράκη μέχρι την ενηλικίωσή του, ξεκινώντας τον στίβο από τον ΑΠΟΦΚΑ Ξάνθης. Εγκατέλειψε πρόωρα λόγω τραυματισμού αλλά συνεχίζει να υπηρετεί τον στίβο ως προπονητής αλλά και παράγοντας του αθλήματος στην Αθήνα.
13. Νίκος Σαμαράς: Για πολλούς ο «Νικος Γκάλης του βόλεϊ». Ο Αετός του Έβρου, που έφυγε πρόωρα και αναπάντεχα από κοντά μας στις 4 Γενάρη του 2013. Το σύνθημα «Ελλάς Ελλάς Νίκος Σαμαράς» ακόμα αντηχεί σε όσους έζησαν τα καρφιά του στο Κοσμοβόλει του 1994, όταν οδήγησε την Εθνική Ομάδα στην εξάδα. Γεννημενος και αυτός στην Γερμανία αλλά μεγαλωμένος στην Ορεστιάδα, κατάφερε να φτάσει τους Εβρίτες σε τρία συνεχόμενα φάιναλ φορ Κυπέλλου Συνομοσπονδίας. Μάλιστα το 1996 έπαιξε και στον τελικό, αφου έκανε την μεγάλξ υπέρβαση αποκλείοντας στον ημιτελικο την Μίλαν του Μπερλουσκόνι. Υπήρξε ο πρώτος Ελληνας βολεϊμπολίστας που αγωνίστηκε στο ιταλικό πρωτάθλημα αλλά δεν κατάφερε ποτέ να κατακτήσει καποιο πρωτάθλημα είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό. Μοναδικό τρόπαιο στην καριέρα του ένα Κύπελλο Ελλάδος με την φανέλα του Ηρακλή το 2000.
14. Λάζαρος Στάλιος: Με καταγωγή από την Ξάνθη αν και αγωνιζόμενος με τα χρώματα του Ομιλου Αντισφαίρισης Θεσσαλονίκης, αναδειχθηκε πρωταθλητής Ελλάδος στο απλό του τένις για 17 διαφορετικές χρονιές από το 1934 ως και το 1956. Μέχρι και το 1960 κατέκτησε ακόμα 20 πανελλήνιους τίτλους το διπλο ανδρών και 19 στο μεικτό διπλό. Η φήμη του είχε ξεπεράσει τα σύνορα, λάμβανε μέρος και σε διεθνείς διοργανώσεις όπως το Ρολάν Γκαρός και για τον λόγο αυτό πρόσφατα τον αποκάλεσαν «Τσιτσιπά του Μεσοπολέμου». Κατέκτησε ακόμα στο απλό ένα Βαλκανικό Κύπελλο και τρία Κύπελλα Ανατολικής Μεσογείου. Είχε αναδειχθεί για αρκετές χρονιές κορυφαίος αθλητής από όλα τα σπορ από το ετήσιο δημοψήφισμα της εφημερίδας Αθλητική Ηχώ, ενώ οταν κρέμασε την ρακέτα του τένις έπιασε αυτήν του πινγκ πονγκ, όπου σημείωσε αρκετές επίσης εγχώριες διακρίσεις.
15. Βασίλης Τοροσίδης: Με τριψήφιο αριθμό συμμετοχών στην Εθνική Ελλάδος, έχει καταφέρει να είναι ένας από τους πέντε ποδοσφαιριστές που φόρεσαν τις περισσότερες φορές την φανέλα με το εθνόσημο. Τίμησε το περιβραχιόνιο του αρχηγού εώ αγωνίστηκε σε δύο Μουντιάλ και δύο Euro φτάνοντας μέχρι τους οκτώ της Ευρώπης και τους 16 του κόσμου. Ως παίκτης, ο γεννημένος στον Πετεινό «Τόρο» ξεχώρισε γρήγορα από τις ακαδημίες της Ξάνθης και έγραψε ιστορία με τον Ολυμπιακό, κατακτώντας επτά πρωταθλήματα και τέσσερα κύπελλα Ελλάδος. Αγωνίστηκε ακόμα στην Ρόμα και την Μπολόνια. Κρέμασε τα παπούτσια του μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο.
16. Βαγγέλης Φουντουκίδης: Από τις θρυλικές μορφές του κλασικού αθλητισμού την δεκαετία του ’50, έμελλε να φύγει από τη ζωή μέσα στο 2020 σε ηλικία 90 ετών. Για περίπου 10 χρόνια ήταν ο μόνιμος πρωταθλητής Ελλάδος στο μήκος. Συμμετείχε και σε διεθνείς αγώνες, εκπροσωπώντας την Εθνκή Ομάδα, αλλά δεν επελέγη για να βρεθει σε Ολυμπιακούς Αγώνες παρόλο που ήταν ο μόνος ΈΛληνας που μπορούσε να κάνει άλματα που να ξεπερνούν τα 7 μέτρα. Οταν αποσύρθηκε παρέμεινε κοντά στον κλασικό αθλητισμό ως προπονητής αλλά διατελώντας και πρόεδρος του Συνδέσμου Κριτών Θράκης.
