Σε μια περίοδο που βλέπουμε συλλόγους – κολοσσούς όπως η Ρεάλ και η Μπαρτσελόνα να ανοίγουν διάπλατα την πόρτα ακόμη και της βασικής ενδεκάδας της πρώτης ομάδας σε δικά τους παιδιά, πόσα βήματα προς τη συγκεκριμένη κατεύθυνση έχουν πραγματοποιήσει οι ελληνικοί σύλλογοι;
Με αυτό το ερώτημα πραγματοποίησε έρευνα το sdna για τη λειτουργία των τμημάτων υποδομής στην Ελλάδα. Ποιοι εμπιστεύονται τα δικά τους παιδιά; Ποιά ομάδα της Superleague δεν έδωσε ούτε λεπτό συμμετοχής σε παίκτη των ακαδημιών της;
Η έρευνά αφορά μόνο τους ποδοσφαιριστές που έμαθαν ποδόσφαιρο στα τμήματα υποδομής κάποιας ελληνικής ομάδας. Δεν αφορά για παράδειγμα Ελληνόπουλα, όπως ο Παναγιώτης και ο Οδυσσέας Βλαχοδήμος, ο Παναγιώτης Τριάδης της Ξάνθης, ο Απόστολος Γιάννου, ο Δημήτρης Φερφελής και πολλοί ακόμη που ανδρώθηκαν ποδοσφαιρικά σε συλλόγους του εξωτερικού. Περιλαμβάνει αντίθετα παίκτες που διαθέτουν ποδοσφαιρική υπηκοότητα μιας άλλης χώρας (όπως ο Εργκίς Κάτσε), αλλά έμαθαν ποδόσφαιρο στη χώρα μας.
Στο φετινό πρωτάθλημα της Superleague, λοιπόν, αγωνίστηκαν συνολικά έστω και για ένα λεπτό 234 ποδοσφαιριστές που προέρχονται από τα τμήματα υποδομής οποιουδήποτε ελληνικού σωματείου. Λίγο περισσότεροι από τους αντίστοιχους ξένους που αποκτήθηκαν με μεταγραφή ή δανεισμό από τις 16 ομάδες και ανέρχονται στους 216!
Από μόνη της η συγκεκριμένη αναλογία δημιουργεί έναν αρχικό σοβαρό προβληματισμό. Κι αυτό γιατί ακόμη και σε περίοδο οικονομικής κρίσης, οι περισσότερες ΠΑΕ θεωρούν ισότιμη επιλογή την αγορά ενός φθηνού ξένου αμφιβόλου αξίας, με την αξιοποίηση ενός νεαρού ποδοσφαιριστή που θα έχει μεγαλώσει μέσα στον οργανισμό της ίδιας της ομάδας τους.
Ας μην χρονοτριβούμε. Πάμε να ανακαλύψουμε τα ευρήματα της έρευνας που έκανε το sdna, μέσα από ερωτήσεις που απασχολούν καθημερινά χιλιάδες γονείς «εκκολαπτόμενων» ποδοσφαιρικών αστέρων:
Ποια ομάδα αξιοποιεί περισσότερο τους απόφοιτους της ακαδημίας της;
Στον πίνακα που υπάρχει αριστερά μπορείτε να δείτε τα λεπτά συμμετοχής που εμπιστεύτηκαν οι 16 ομάδες της Superleague σε ποδοσφαιριστές που προέρχονται από τα σπλάχνα τους. Παίκτες, δηλαδή, που ανεξαρτήτως της ηλικίας που αποκτήθηκαν (από 17 ετών και κάτω) πέρασαν τουλάχιστον μία διετία στην ακαδημία της κάθε ΠΑΕ, προτού υπογράψουν το επαγγελματικό τους συμβόλαιο.
Εκεί μπορούμε να διαπιστώσουμε πως η Skoda Ξάνθη χτυπά… τίτλο καθώς παίκτες που προέρχονται απο την Ακαδημία της, όπως οι Μπέρτος, Μπαξεβανίδης, Γούτας, Ορφανίδης, Ράνος και Φασίδης μετράνε 5,071 λεπτά συμμετοχής. Αριθμός που κατατάσσει την ομάδα της Ξάνθης στην δεύτερη θέση, πίσω απο τον ΠΑΟΚ και με αρκετά μεγάλη διαφορά πάνω απο τις ομάδες που είναι στην τέταρτη θέση και κάτω.
Σε αντίθεση με τον Πανθρακικό που μπορεί να…σώζεται αλλά τον συναντάμε στην 13η θέση με τους παίκτες που προέρχονται απο την Ακαδημία του να μετράνε μόλις 199 λεπτά συμμετοχής. Αριθμός φυσιολογικός αν σκεφτεί κανείς πως μόλις δύο παιδιά που προέρχονται απο την Ακαδημία των “πράσινων” αγωνίστηκαν φέτος οι Τζελέπης(100 λεπτά) και Ψάλτης(99 λεπτά).
Ποιος δρόμος οδηγεί στην καθιέρωση; Η ακαδημία μιας ΠΑΕ ή η παρουσία σε ένα μικρότερο σωματείο;
Μια αριθμητική καταγραφή των 234 ποδοσφαιριστών που αφορά η έρευνά μας, καταλήγει στα ακόλουθα δεδομένα: 125 ποδοσφαιριστές αναδείχτηκαν μέσα από τα προγράμματα των ακαδημιών των 16 ομάδων που συμμετείχαν στο φετινό πρωτάθλημα.
Από τους υπόλοιπους 109 ποδοσφαιριστές, οι 38 αναδείχτηκαν από ακαδημίες ομάδων της Football League και της Γ’ Εθνικής, ενώ 109 υπέγραψαν απ’ ευθείας επαγγελματικό συμβόλαιο με κάποια ΠΑΕ προερχόμενοι από σωματεία χαμηλότερων κατηγοριών. Γίνεται, λοιπόν, αντιληπτό ότι ασφαλής απάντηση στο «φλέγον» ερώτημα δεν υπάρχει. Το σίγουρο είναι ότι οι ΠΑΕ ασχολούνται πολύ περισσότερο σε σχέση με το παρελθόν με την αναζήτηση παικτών σε μικρή ηλικία. Το πρόβλημα ξεκινά όταν καλούνται να ανοίξουν την πόρτα της πρώτης τους ομάδας στα δικά τους παιδιά. Εκεί μάλλον εμπιστεύονται περισσότερο παίκτες που έχουν πληρώσει για να αποκτήσουν με μεταγραφή, παρά απόφοιτους των ακαδημιών τους.
Η ακαδημία του Παναθηναϊκού εξακολουθεί να διατηρεί τα πρωτεία (με παίκτες όπως οι Τριανταφυλλόπουλος, Καπίνο, Σιόντης, Ρισβάνης κ.α. που αγωνίζονται σε άλλες ομάδες), με ΠΑΟΚ και Ολυμπιακό να εμφανίζουν σημαντική πρόοδο στην παραγωγή παικτών και να απειλούν την παραδοσιακή πρωτοκαθεδρία των «πράσινων».
Δείτε τον πίνακα με τις ομάδες που ανέδειξαν από τις ακαδημίες τους, τους περισσότερους παίκτες απ’ όσους αγωνίστηκαν στη φετινή Superleague (ανεξαρτήτως της ομάδας που έπαιξαν):
Και σε αυτή την λίστα η ομάδα της Ξάνθης ξεχωρίζει καθώς βρίσκεται την τέταρτη θέση με 11 ποδοσφαιριστές που έχουν αναδειχτεί απο τα “σπλάχνα” της να αγωνίζονται στην μεγάλη κατηγορία του Ελληνικού ποδοσφαίρου, σε αντίθεση με τον Πανθρακικό που βρίσκεται εκτός λίστας καθώς έχει αριθμό μικρότερο των 6.
Ξάνθη, η φωτεινή εξαίρεση της Περιφέρειας
Αν θέλουμε πάντως να αναδείξουμε ένα στοιχείο που καλό είναι να προβληματίσει τους ιθύνοντες του ελληνικού ποδοσφαίρου, αυτό δεν είναι άλλο από τη μηδαμινή παρουσία γηγενών ποδοσφαιριστών στις εκπροσώπους της Περιφέρειας στη Superleague.
Είναι πραγματικά τραγικό να αντιμετωπίζουμε ως… κοσμοϊστορικό γεγονός την παρουσία του 16χρονου Τζελέπη στην ενδεκάδα του Πανθρακικού σε δυο παιχνίδια, την ίδια ώρα που η Μίλαν έχει εμπιστευτεί θέση βασικού τερματοφύλακα στον έφηβο Ντοναρούμα.
Είναι τραγικό να μην εμπιστεύονται πρωταγωνιστικούς ρόλους σε παιδιά των ακαδημιών τους ομάδες όπως ο Πλατανιάς, ο Πανθρακικός, η Βέροια, ή η Καλλονή όταν την ίδια ώρα ολόκληρη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ αναδεικνύει στην πρώτη της γραμμή πιτσιρικάδες όπως ο Ράσφορντ.
Εξαίρεση στην κανόνα η εδώ και χρόνια δομημένη σε ευρωπαϊκά πρότυπα ακαδημία της Skoda Ξάνθη, η οποία εξακολουθεί όχι μόνο να «παράγει» ταλέντα, αλλά να τους εμπιστεύεται θέση και στην πρώτη της ομάδα, παίκτες όπως ο Πέτρος Ορφανίδης φέτος και πολλοί ακόμη στο παρελθόν.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει να γίνει και στον Παναιτωλικό, ο οποίος βλέπει τη σχετικά καθυστερημένη ανάπτυξη των ακαδημιών να φέρνει τα πρώτα της αποτελέσματα, με τον Μαντζουράκη να δίνει αρκετό χρόνο σε παιδιά των τμημάτων υποδομής.
Έχουμε ακόμη δρόμο για να… ξορκίσουμε τις φοβίες μας
Το τελικό συμπέρασμα της έρευνας είναι ότι ναι μεν έχουν γίνει σημαντικά βήματα προόδου στην ανάπτυξη των τμημάτων υποδομής των ελληνικών ΠΑΕ (πριν από μερικά χρόνια στις περισσότερες ομάδες δεν έβρισκες ούτε με… τουφέκι απόφοιτο των ακαδημιών τους στα ρόστερ), αλλά χρειάζεται να αλλάξουμε πολλά στη νοοτροπία μας για να στηρίξουμε την παρουσία νέων παιδιών σε ρόλο πρωταγωνιστή και όχι κομπάρσου στη μεγαλύτερη κατηγορία της χώρας.
Ομάδες, όπως ο ΠΑΟΚ και η Ξάνθη δείχνουν το δρόμο στους υπόλοιπους. Ομάδες όπως ο Παναθηναϊκός έχουν χάσει το δρόμο τους και πρέπει να τον ξαναβρούν. Ομάδες όπως η ΑΕΚ καλούνται άμεσα να αλλάξουν ρότα. Και ομάδες όπως ο Ολυμπιακός θα πρέπει να δείξουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στον… εαυτό τους.
Γιατί είναι πραγματικά τραγικό να βλέπουμε ελληνικές ομάδες να έχουν εμπιστευτεί σε παιδιά των ακαδημιών τους 100’ και 200’ λεπτά συμμετοχής σε ένα ολόκληρο πρωτάθλημα και οι απόφοιτοι της «Μασία» να έχουν γράψει ήδη 15.390’ λεπτά παρουσίας στην ενδεκάδα της “Μπάρτσα” και να συνεχίζουν ακάθεκτοι…
