Ένα πολύτιμο σύμμαχο στα χέρια των επιστημόνων, που έχουν επιφορτιστεί με το δύσκολο έργο της διαχείρισης της πανδημίας και της έγκαιρης λήψης μέτρων για τον περιορισμό της μετάδοσης του κορωνοϊού, αποτελούν οι μετρήσεις που διενεργούνται στα λύματα πόλεων, όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη.
Όπως έχει αποδειχθεί, πρόκειται για μία αξιόπιστη μέθοδο που επιτρέπει στους ειδικούς να βρίσκονται ένα βήμα πριν την εξάπλωση της νόσου στην κοινότητα, προλαβαίνοντας ακόμη δυσμενέστερες εξελίξεις.
Με τη συγκεκριμένη μέθοδο, το επόμενο διάστημα, η επιστημονική κοινότητα θα μπορεί να έχει μία εικόνα και για το επιδημιολογικό φορτίο του Δήμου Αλεξανδρούπολης, αφού μέσω της ΔΕΥΑΑ, θα λαμβάνονται δείγματα από την είσοδο της μονάδας Εγκατάστασης Επεξεργασίας Λυμάτων.
Το θέμα συζητήθηκε σε πρόσφατη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου της ΔΕΥΑΑ, μετά από τις ανακοινώσεις του ΕΟΔΥ αναφορικά με την οργάνωση Πανελλήνιου Δικτύου Επιτήρησης Λυμάτων, με στόχο την παρακολούθηση της παρουσίας του RNA του ιού SARS-CoV-2 σε ανεπεξέργαστα δείγματα λυμάτων και, στο βαθμό που είναι δυνατό, την αναγωγή των μετρήσεων σε τάσεις διασποράς του ιού στην κοινότητα.
Το Περιφερειακό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας-ΠΕΔΥ Θεσσαλίας έχει αναλάβει μεταξύ άλλων και την επιτήρηση των λυμάτων από Εγκαταστάσεις Επεξεργασίας Λυμάτων της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης. Σε επικοινωνία που είχε ο Καθηγητής Υγιεινής και Επιδημιολογίας του Ιατρικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Χρήστος Χατζηχριστοδούλου με την ΔΕΥΑΑ, ζητήθηκε η συμμετοχή της ΔΕΥΑΑ στο Πανελλήνιο Δίκτυο, παρέχοντας δείγματα ανεπεξέργαστων λυμάτων. Κατά την υλοποίηση του προγράμματος τα αποτελέσματα των αναλύσεων θα αποστέλλονται στον ΕΟΔΥ. Το πρόγραμμα θα διαρκέσει έως το τέλος του 2021, ενώ δεν θα υπάρξει καμία οικονομική επιβάρυνση της ΔΕΥΑΑ.
Λίγα λόγια για το Εθνικό Δίκτυο Επιδημιολογίας Λυμάτων
Ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) ανακοίνωσε πριν λίγες μέρες τη δημιουργία Εθνικού Δικτύου Επιδημιολογίας Λυμάτων για την ανίχνευση και ποσοτικοποίηση του ιού SARS-CoV-2 στα αστικά λύματα πόλεων στις Περιφέρειες Αττικής, Κεντρικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας, Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης, Πελοποννήσου και Κρήτης.
Στο Εθνικό Δίκτυο Επιδημιολογίας Λυμάτων το οποίο θα συντονίζει ο ΕΟΔΥ συμμετέχουν το Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας του Τμήματος Χημείας του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), το Εργαστήριο Υγιεινής του Τμήματος Ιατρικής του Πανεπιστημίου Πατρών, η Ομάδα Επιδημιολογίας Λυμάτων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ), τα Περιφερειακά Εργαστήρια Δημόσια Υγείας του ΕΟΔΥ στη Θεσσαλία και την Κρήτη καθώς και το Κεντρικό Εργαστήριο Δημόσιας Υγείας (ΚΕΔΥ) του ΕΟΔΥ.
Η επιδημιολογία των λυμάτων, σύμφωνα με τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα, αποτελεί πολύτιμο εργαλείο έγκαιρης διάγνωσης και παρακολούθησης της διασποράς του ιού και του μεγέθους του ιικού φορτίου στην κοινότητα και συμπληρώνει αποτελεσματικά την κλασική ιατρική επιδημιολογική επιτήρηση και κλινική διάγνωση, παρέχοντας πληροφορία για το σύνολο του πληθυσμού. Κατά συνέπεια, το Εθνικό Δίκτυο θα συνεισφέρει στη στοχευμένη απόκριση και αναμένεται να συνδράμει τις Υγειονομικές Αρχές και την Πολιτεία στην έγκαιρη λήψη αποφάσεων σχετικά με επικείμενα ή εν εξελίξει επιδημικά κύματα. Στα πλαίσια του Δικτύου, θα εφαρμόζεται κοινή μεθοδολογία έτσι ώστε τα αποτελέσματα να είναι συγκρίσιμα, ενώ επιπλέον, για τη συστηματική καταγραφή και παρακολούθηση των μετρήσεων ιικού φορτίου στις διάφορες πόλεις θα δημιουργηθεί ψηφιακή πλατφόρμα που θα περιλαμβάνει βάση δεδομένων και υπολογιστικά μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης για την ανάλυση και επεξεργασία των αποτελεσμάτων.
Ταυτόχρονα με την ανάλυση των δειγμάτων για την ανίχνευση του ιού SARS-CoV-2, το Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας του ΕΚΠΑ θα πραγματοποιεί ολιστική χημική ανάλυση, με στόχο την ταυτοποίηση ποσοτικών αλλαγών στη χρήση φαρμακευτικών και άλλων χημικών ουσιών (απολυμαντικών, βιοκτόνων αλλά και άλλων χημικών καθημερινής χρήσης) κατά την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων, την περίοδο της άρσης των μέτρων και την επόμενη περίοδο επανεμφάνισης της νόσου. Από το σύνολο των δεδομένων, θα εξαχθούν σημαντικά συμπεράσματα για την επίπτωση της πανδημίας στη συνολική Δημόσια Υγεία του πληθυσμού της χώρας.
Το Εθνικό Δίκτυο Επιδημιολογίας Λυμάτων αναμένεται να επεκτείνει τους εργαστηριακούς ελέγχους του και μετά το πέρας της πανδημίας COVID-19, για την παρακολούθηση άλλων λοιμωδών παραγόντων, γονιδίων ανθεκτικότητας σε χημειοθεραπευτικά σχήματα (π.χ. αντιβιοτικά), επικίνδυνων χημικών, ναρκωτικών και άλλων φαρμακευτικών ουσιών.
