Στο προσκήνιο της ξανθιώτικης επικαιρότητας έχει βρεθεί τις τελευταίες ώρες η περίφημη αρχή για το ξέπλυμμα μαύρου χρήματος, καθώς φέρεται σύμφωνα με τον Κυριάκο Θωμαΐδη να πάγωσε τα περιουσιακά στοιχεία και τις μετοχές του Μπιλ Πάπας.
Το γεγονός μπορεί να διαψεύστηκε από τον ίδιο με το επιχείρημα ότι δεν έχει λάβει κανένα επίσημο έγγραφο, ωστόσο ο γνωστός δημοσιογράφος και παρουσιαστής εμμέσως πλην σαφώς επέμεινε στην ορθότητα των πληροφοριών του αφήνοντας να εννοηθεί ότι δεν απαιτείται κάτι «επίσημο».
Η ίδια αρχή για το ξέπλυμμα βρώμικου χρήματος βρίσκεται αυτές τις μέρες στο προσκήνιο της εγχώριας επικαιρότητας επειδή φέρεται να πάγωσε και τα περιουσιακά στοιχεία του προσφάτως αποδημήσαντος ει Κύριον Γιώργου Τράγκα, την αποδέσμευση των οποίων διεκδικούν οι κληρονόμοι του.
Ποια είναι όμως αυτή η περίφημη «Αρχή», επικεφαλής της οποίας είναι εδώ και περίπου έναν χρόνο ο πρώην εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Χαράλαμπος Βουρλιώτης;
Η Αρχή Kαταπολέμησης της Nομιμοποίησης Eσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, όπως είναι το επίσημο όνομά της, είναι μια διοικητικά και λειτουργικά ανεξάρτητη Αρχή, η οποία αποτελείται από τρεις ξεχωριστές και αυτόνομες μονάδες, με διακριτές αρμοδιότητες, προσωπικό και υποδομή, αλλά υπό κοινό Πρόεδρο:
- ΜΟΝΑΔΑ Α – Η Ελληνική Κεντρική Μονάδα Διερεύνησης Χρηματοοικονομικών Πληροφοριών (Hellenic Financial Intelligence Unit/HFIU): αρμόδια για τη συλλογή, διερεύνηση και αξιολόγηση των αναφορών ύποπτων/ ασύνηθων συναλλαγών (Suspicious / Unusual Transactions Reports (STRs/UTRs) από τις υπόχρεες οντότητες αλλά και των πληροφοριών που διαβιβάζονται από άλλους δημόσιους ή ιδιωτικούς φορείς ή ιδιώτες.
- ΜΟΝΑΔΑ Β – Η Μονάδα Χρηματοοικονομικών Κυρώσεων (Financial Sunctions Unit/FSU): αρμόδια για την εφαρμογή του μέτρου της δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων που επιβάλλεται με Αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και των οργάνων του και με Αποφάσεις και Κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και για τον προσδιορισμό των προσώπων που σχετίζονται με την τρομοκρατία και τη δέσμευση των περιουσιακών τους στοιχείων.
- ΜΟΝΑΔΑ Γ – Η Μονάδα Ελέγχου Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης (Source of Funds Investigations Unit/SFIU): αρμόδια για την παραλαβή και τον έλεγχο των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης και Δηλώσεων Οικονομικών Συμφερόντων των προσώπων που αναφέρονται στις περιπτώσεις στ έως και ια, ιγ έως και κδ, κζ, λδ έως και λι, μα, μβ, μστ, μη και μθ της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του ν. 3213/2003.
Οπως γίνεται αντιληπτό, αν υπάρχει δέσμευση των περιουσιακών στοιχείων του Πάπας και της ΠΑΕ Ξάνθη, αυτό θα έχει γίνει από την Μονάδα Β των Χρηματοοικονομικών Κυρώσεων (Financial Sunctions Unit/FSU), που είναι αρμόδια για την εφαρμογή του μέτρου της δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων. Ωστόσο με βάση την ιστοσελίδα της, τέτοιες δεσμεύσεις γίνονταν όταν υπάρχουν αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και των οργάνων του αλλά και με Αποφάσεις και Κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στην περίπτωση του Μπιλ Πάπας είναι προφανές ότι δεν έχουμε τέτοια προϋπόθεση. Ούτε όμως ο Μπιλ Πάπας εμπίπτει στα πρόσωπα που «σχετίζονται με την τρομοκρατία», ώστε να υπάρξει δέσμευση των περιουσιακών του στοιχείων. Άρα στην περίπτωση του Πάπας δεν πληρείται κανένα από τα τρία κριτήρια που αναφέρονται στην ιστοσελίδα της ίδιας της Αρχής ως απαραίτητα για να υπάρξει το μέτρο της δέσμευσης. Βέβαια, ούτε στην περίπτωση Τράγκα συντρέχει καποιο από τα στοιχεία αυτά, ωστόσο ουδείς φέρεται να αμφισβητεί την ακρίβεια της πληροφορίας ότι κατασχέθηκε απο την συγκεκριμένη Αρχή η περιουσία του.
Την απάντηση ίσως δίνει σε πρόσφατη συνέντευξή του ο ίδιος ο επικεφαλής της Αρχής Χαράλαμπος Βουρλιώτης. «Δεσμεύσεις γίνονται για την καταπολέμηση της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και για πολλούς λόγους που σχετίζονται με το ξέπλυμα “μαύρου” χρήματος. Ο πρόεδρος της Αρχής έχει δικαίωμα να διατάσσει, όταν υπάρχουν σχετικές έρευνες, δέσμευση λογαριασμών, τίτλων και χρηματοοικονομικών προϊόντων, ή απαγόρευση εκποίησης οποιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου. Προϋπόθεση είναι να υπάρχουν υπόνοιες ότι τα περιουσιακά στοιχεία προέρχονται άμεσα ή έμμεσα από την τέλεση αδικημάτων νομιμοποίησης “μαύρου” χρήματος», είχε πει ο Βουλιώτης σε συνέντευξή του στην «Καθημερινή».
Είναι προφανές ότι η περίπτωση του Μπιλ Πάπας και πολύ περισσότερο του Γιώργου Τράγκα θα μπορούσε να εμπίπτει σε αυτές τις κατηγοριες. Στην ίδια συνέντευξη ο Βουλιώτης είχε προσθέσει: «Για να σας δώσω μια εικόνα. Την τελευταία πενταετία έχουν εκδοθεί 1.000 τέτοιες διατάξεις δεσμεύσεων. Ομως η Αρχή κάνει και προσωρινές δεσμεύσεις περιουσιακών στοιχείων για 15 ημέρες, όταν υπάρχει υπόνοια ότι η περιουσία ή μια συναλλαγή σχετίζεται με νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ή με χρηματοδότηση τρομοκρατίας. Αυτές οι προσωρινές δεσμεύσεις είναι επίσης πάρα πολλές. Επίσης αναστέλλουμε συγκεκριμένες συναλλαγές για τους ίδιους λόγους. Με αυτά τα εργαλεία η Αρχή στέκεται αρωγός των δικαστικών Αρχών και των Αρχών επιβολής του νόμου και στηρίζει το έργο τους με μεγάλη ταχύτητα και αποτελεσματικότητα είτε στο εσωτερικό είτε στο εξωτερικό».
Είχε αναφέρει ακόμα ο Χαράλαμπος Βουρλτώτης: «H Aρχή παίρνει πληροφορίες και αξιοποιεί αναφορές για ύποπτες συναλλαγές από αστυνομικές, φορολογικές, τελωνειακές, δικαστικές και άλλες Αρχές από το εξωτερικό ή από το εσωτερικό και από οποιαδήποτε πηγή. Για να αντιληφθείτε το μέγεθος των υποθέσεων που φθάνουν για «μαύρο» χρήμα σε εμάς, θα σας πω πως τα τελευταία πέντε χρόνια υποβλήθηκαν στην Αρχή 37.000 αναφορές». Και καταληγει: «Η καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές ενέργειες και η τρομοκρατία είναι αυτή τη στιγμή η απόλυτη προτεραιότητα της Ευρωπαϊκής Ενωσης. (…) Ηδη τώρα που μιλάμε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από τον Ιούλιο του 2021, έχει φέρει νέο πακέτο μέτρων για το “βρώμικο” χρήμα και έχει αναγνωριστεί ότι το “βρώμικο” χρήμα είναι μια ξεκάθαρη απειλή για τους πολίτες, για τους δημοκρατικούς θεσμούς και το δημοσιονομικό μας σύστημα. Εχει εκτιμηθεί ότι ο τζίρος από τις συναλλαγές με “βρώμικο” χρήμα αντιστοιχεί σε ποσοστό 1,5% του συνόλου της ευρωπαϊκής οικονομίας. Είναι εξόχως σημαντικό η χώρα μας να θεωρείται εχθρικό περιβάλλον τόσο για μεμονωμένους “ξεπλυματίες” όσο και από οργανωμένες εγκληματικές οργανώσεις που δρουν με τέτοιους σκοπούς».
Στην πρόσφατη συνέντευξή του στην «Καθημερινή», ο επικεφαλής της Αρχής αποκάλυψε ότι υπήρξαν δεσμεύσεις περιουσιών Ρώσων πολιτών και στην Ελλάδα, μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Αποκάλυψε μάλιστα ότι οι έρευνες στην χώρα μας αφορούν 1.000 Ρωσους υπηκόους – αλλά είναι προφανές ότι οι δεσμεύσεις αυτές αποτελούν εφαρμογή αποφάσεων της ΕΕ που έχει δώσει και τον σχετικό κατάλογο.
Γενικά, όπως γίνεται αντιληπτό, η Αρχή Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες είναι άγνωστη στους περισσότερους, αλλά με αρμοδιότητες πολύ σοβαρές και ουσιαστικές. Ο Χαράλαμπος Βουρλιώτης που ανέλαβε επικεφαλής της Αρχής μετά 40 χρόνια δικαστικής διαδρομής, θεωρείται κορυφαίος και ακέραιος λειτουργός της δικαιοσύνης και έχει συνδέσει το όνομά του με την δίωξη της Χρυσής Αυγής ως εγκληματικής οργάνωσης, καθώς ήταν μάλιστα εκείνος που διέταξε τη σύλληψη της κοινοβουλευτικής ομάδας τότε που η Χ.Α. ήταν εκλεγμένο στην Βουλή κοινοβουλευτικό κόμμα και είχε κοινωνική επιρροή.
