Ο Λεωνίδας Καραΐσκος αναλύει τον ρόλο του προπονητή ως… «γυμναστή και παιδοτρίβη»

Ο Λεωνίδας Καραΐσκος ολοκλήρωσε τις βασικές σπουδές του στη Φυσική Αγωγή στα ΤΕΦΑΑ Αθηνών και τις μεταπτυχιακές (με αντικείμενο την μεγιστοποίηση αθλητικής επίδοσης και απόδοσης) στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο  Θράκης. Ανώτερο στέλεχος της Οργανωτικής επιτροπής των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών αγώνων της Αθήνας 2004  πρόσφερε τις υπηρεσίες του ως competition manager των αθλημάτων Volley & Sitting volley αντίστοιχα (περίοδος 2002- 2004).

Επίσης, ήταν υπεύθυνος αγωνιστικού τομέα της επαγγελματικής λίγκας του βόλεϊ ανδρών (2004-2006). Από το 2009 είναι τεχνικός σύμβουλος στην Ελληνική Ομοσπονδία Πετοσφαίρισης, αρμόδιος για την ανάπτυξη του παιχνιδιού στη πρώτη βαθμίδα εκπαίδευσης. Είναι βασικός εισηγητής πολλών σεμιναρίων που έχουν διοργανωθεί στην Ελλάδα και αφορούν στη προσέγγιση του βόλεϊ στις αναπτυξιακές ηλικίες.

Με αυτήν την ιδιότητα, συμμετείχε στην στροφφυλή τράπεζα του 24ου Συνεδρίου του ΤΕΦΑΑ Κομοτηνής για την πετοσφαίριση στις αναπτυξιακές ηλικίες. Στην συγκεκριμένη στρογγυλή τράπεζα, που διοργανώθηκε την Παρασκευή υπό την προεδρία του Σάκη Μουστακίδη, ανέπτυξε το θέμα «Pαιχνίδια Keep Volleyball flying, με έμφαση στην κατανόηση μέσω παιχνιδιού».

Παράλληλα, όμως, την Κυριακή αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της ΕΟΠΕ ένα άρθρο του με τίτλο: «Γυμναστής και παιδοτρίβης». Έχει ως εξής:

Τα περισσότερα εκ των πρωταθλημάτων έχουν ήδη ολοκληρωθεί και οι ομάδες ανεξαρτήτως επιπέδου οργανώνονται κοιτώντας το μέλλον και προσπαθώντας να βελτιώσουν τις υπάρχουσες συνθήκες ή να εξαλείψουν τα κακώς κείμενα. Συνήθως, το πρώτο που ενδιαφέρει είναι το ανθρώπινο δυναμικό: Ποιόν προπονητή να πάρουμε? Πώς να στελεχώσουμε καλύτερα τις ομάδες μας?

Η απάντηση ίσως έρχεται από το μακρινό (αρχαίο) παρελθόν των Ελλήνων . Σύμφωνα με τα σωζόμενα και πασίγνωστα ιστορικά στοιχεία, καταλυτικό ρόλο στην προετοιμασία ενός αθλητή στην αρχαία Ελλάδα διαδραμάτιζαν τρία άτομα με διαφορετικό έργο το καθένα. Ήταν ο γυμναστής, ο παιδοτρίβης και ο αλείπτης. Ας αναλύσουμε τους ρόλους των δυο πρώτων. Θα μας βοηθήσει στις σκέψεις μας.

Ο γυμναστής είχε ευρεία και πιο επιστημονική μόρφωση όσον αφορά στην τεχνική της προπόνησης. Είναι το άτομο που καθορίζει λεπτομερώς το είδος των ασκήσεων καθώς και τη διατροφή που χρειάζεται ο εκάστοτε αθλητής προκειμένου να ενδυναμώσει, να αδυνατίσει ή να παχύνει, να μαλακώσει ή να σκληρύνει συγκεκριμένα σημεία του σώματός του, αναλόγως με το άθλημα στο οποίο αγωνίζεται. Επομένως, ο γυμναστής στην αρχαία Ελλάδα διέθετε ταυτόχρονα γνώσεις ιατρικής και διαιτολογίας. Τέλος, εξίσου σημαντικό ήταν να ψυχολογεί τον αθλητή και  να αναγνωρίζει την ιδιοσυγκρασία του, με σκοπό να ορίσει το άθλημα που του ταιριάζει και το πρόγραμμά που θα έπρεπε να ακολουθήσει. Είχε δικαίωμα να παρακολουθεί  την ιδιωτική ζωή του αθλητή και να επεμβαίνει σε αυτήν σε περιπτώσεις που το θεωρούσε απαραίτητο. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι η συμβολή των γυμναστών για την πορεία και την ανάδειξη ενός αθλητή στην αρχαία Ελλάδα ήταν τεράστια.

Ο παιδοτρίβης, από την άλλη, ήταν υπεύθυνος ώστε ο αθλητής να εκτελέσει με ακρίβεια τις οδηγίες του γυμναστή όσον αφορά τις ασκήσεις. Συνήθως επρόκειτο για κάποιον παλιό αθλητή που είχε πλέον αποσυρθεί. Δεν είχε την πλατιά μόρφωση του γυμναστή, διέθετε όμως μεγάλη εμπειρία και γνώση πάνω σε πρακτικά θέματα των αγωνισμάτων ώστε να μπορεί να διδάσκει και να επιβλέπει τον αθλητή. Κατά τη διάρκεια της προπόνησης έβγαζε και αυτός, όπως και ο ίδιος ο αθλητής, τα ρούχα του και κρατούσε στα χέρια του μια λεπτή βέργα από λυγαριά με την οποία χτυπούσε ελαφρά τον αθλητή του στην πλάτη όταν ήθελε να του επιστήσει την προσοχή σε κάτι ή πιο έντονα σε περίπτωση που εκείνος είχε παραβιάσει κάποιον κανονισμό.

Σύμφωνα με τα παραπάνω, φαίνεται οτι ο συνδυασμός γυμναστή και παιδοτρίβη είναι εξαιρετικά αποδοτικός και επαρκής, έχοντας ο καθένας από αυτούς διακριτούς ρόλους που κάλυπταν απαραίτητα πεδία για την εξέλιξη των αθλητών. Με αυτή τη λογική, οι σύγχρονες επαγγελματικές ομάδες όλων των αθλημάτων έχουν οργανωθεί έχοντας τους κορυφαίους ειδικούς για κάθε τομέα που συνεισφέρει στη προπονητική μέθοδο. Οι επιστήμες εργοφυσιολογίας, διατροφολογίας, αθλητικής ψυχολογίας, ιατρικής, φυσικοθεραπείας έχουν σχεδόν πάντα έναν ικανό εκπρόσωπο στο ανθρώπινο δυναμικό των κορυφαίων ομάδων.  

Είναι δυνατό όμως ακόμα και οι ερασιτεχνικές ή αναπτυξιακές ομάδες να οργανωθούν πάνω σε ένα μοντέλο συνεργασίας «γυμναστή» και  «παιδοτρίβη»? Συχνά πυκνά σε αυτό το επίπεδο, ο προπονητής καλείται να φτιάξει, να οργανώσει και να λειτουργήσει μια ομάδα με μικρή ή μηδαμινή βοήθεια. Είναι βέβαιο ότι όσες γνώσεις αν κατέχει θα υπολείπεται από το επιθυμητό. Ας ανοίξουμε τις πόρτες μας σε νέες επιστήμες, νέους ανθρώπους, ας εμπιστευθούμε σημαντικά κομμάτια εργασίας σε συνεργάτες που κάνουν τα πρώτα επαγγελματικά βήματά τους και έχουν φιλοδοξίες και ήθικό κώδικα ανάλογα των δικών μας. Πολλές ευκαιρίες εποικοδομητικής συνεργασίας μπορούμε να απολαύσουμε και με επίλεκτους φοιτητές των ειδικοτήτων που προαναφέρθηκαν με αμοιβαίο όφελος αφού και η προσφορά θέσης ευθύνης είναι σημείο αναφοράς για έναν καλό φοιτητή. Έτσι είναι αρκετά πιθανό με σχετικά μικρούς οικονομικά πόρους να μπορούμε να φτιάξουμε την δική μας ομάδα αθλητικής αριστείας.

Τέλος, ας μη ξεχνάμε να αναθέτουμε και ρόλο «παιδοτρίβη» σε σημαντικούς ανθρώπους του αθλήματός μας  με χάρισμα μεταφοράς γνώσης και εμπειριών σε νεότερους. Κανείς καλός δεν περισσεύει.