Μύθοι και υπερβολές συνοδεύουν τη ζωή των ναυτικών. Γυρίζουν όλο τον κόσμο και, είναι αυτό που φθονούμε περισσότερο εμείς οι στεριανοί στη ζωή τους. Γι΄ αυτό πλάθουμε ιστορίες. Μεγαλοποιούμε και ωραιοποιούμε τη ζωή των ανθρώπων που γυρίζουν τον κόσμο, πάνω στα μεταλλικά καράβια για να φέρουν στην πόρτα μας, τη βενζίνη για το αυτοκίνητο και το πετρέλαιο για τη θέρμανσή μας.
Το σιτάρι για το αλεύρι και το βαμβάκι για τα ρούχα μας. Όλα τα αγαθά του κόσμου μεταφέρονται μέσα από τις θάλασσες και τους ωκεανούς. Οι υγροί δρόμοι αυτού του κόσμου διασχίζονται από εκατομμύρια πλοία που μεταφέρουν αυτά που γνωρίζουμε εμείς στον σύγχρονο πολιτισμό μας. Η ναυτιλία είναι οικονομική υπερδύναμη και η Ελλάδα δε θα μπορούσε να μην συμμετέχει σε αυτό το παιχνίδι. Όπως πολύ καλά γνωρίζουμε όμως δεν είναι απλώς παίκτης, αλλά ο πρωταγωνιστής των θαλασσών. Οι αριθμοί είναι εντυπωσιακοί! Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε σε ρεπορτάζ της η εφημερίδα ‘Καθημερινή’, την υψηλότερη αξία παγκοσμίως εξακολουθεί να εμφανίζει ο ελληνόκτητος εμπορικός στόλος. Μάλιστα, η αξία του ενεργητικού του είναι μεγαλύτερη της αξίας των στόλων της Βρετανίας, της Γερμανίας και της Νορβηγίας μαζί.
Σύμφωνα με στοιχεία της VesselsValue.com, εταιρείας που ειδικεύεται στις αποτιμήσεις της ποντοπόρου, ο ελληνόκτητος ποντοπόρος στόλος αποτιμάται σήμερα στα 105,65 δισ. δολάρια. Η δε αξία αυτή είναι αυξημένη κατά 4,5% σε σχέση με τις αρχές του 2014, σε μια σαφή ένδειξη της συνεχούς ανάπτυξης και του εκσυγχρονισμού που ακολουθεί ο ελληνικός εφοπλισμός. Την Ελλάδα ακολουθεί η Ιαπωνία, και στην τρίτη θέση η Κίνα. Μεταξύ των παραδοσιακών ευρωπαϊκών δυνάμεων, η Ελλάδα εμφανίζεται να ελέγχει στόλο υπερδιπλάσιας αξίας του γερμανικού, τριπλάσιας αυτού της Νορβηγίας και πενταπλάσιας του βρετανικού.
Ποιοι όμως χειρίζονται, συντηρούν και δίνουν ζωή στα πλοία που οργώνουν τις θάλασσες και τους ωκεανούς του κόσμου; Είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Σκληρά εργαζόμενοι άνδρες και γυναίκες, οι οποίοι είναι κλεισμένοι επί μήνες μέσα σε ένα πλοίο για να εισπράξουν στο τέλος ένα παχυλό μηνιάτικο. Τίποτα όμως δεν αναπληρώνει τις στιγμές που έχασαν από την οικογένεια και τους φίλους τους. Ο «Χ» παρουσιάζει τρεις ανθρώπους από τη Ροδόπη που ταξιδεύουν στις θάλασσες του κόσμου, σε μία προσπάθεια να μάθουμε και εμείς οι υπόλοιποι, τι βιώνουν όταν ταξιδεύουν μίλια μακριά από τον τόπο τους και τα αγαπημένα τους πρόσωπα.
Κωνσταντίνος Πεΐδης: Δεν υπάρχει κάτι που να μπορεί να με κρατήσει στη στεριά
Τελειόφοιτος της σχολής Εμποροπλοιάρχων της Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού Θεσσαλονίκης είναι ο Κωνσταντίνος Πεΐδης. Είναι Κομοτηναίος και σε ηλικία 23 ετών έχει ήδη συμπληρώσει υπηρεσία ενός έτους στη θάλασσα. Το Φεβρουάριο έδωσε τις εξετάσεις στα δύο τελευταία μαθήματα που χρωστά για το πτυχίο και πολύ σύντομα θα μάθει εάν θα πάρει επιτέλους το πτυχίο, μετά από τέσσερα χρόνια σπουδών και πολλούς μήνες στη θάλασσα.
Πως εισήλθατε στη σχολή Ακαδημίας Εμπορικού Ναυτικού; -Έδωσα πανελλήνιες εξετάσεις και τη δεύτερη φορά που έδωσα κατάφερα να μπω στη σχολή. Μόλις πάρω το πτυχίο θα έχω το βαθμό του ανθυποπλοιάρχου. Είναι τετραετής η σχολή. Τα δύο εξάμηνα είναι θαλάσσια υπηρεσία για την οποία πληρώνεσαι κιόλας. Τα υπόλοιπα εξάμηνα είναι κανονικά μάθημα μέσα στη σχολή. Επέλεξα αυτό το επάγγελμα γιατί δεν κατάφερα να περάσω αστυνομία ή στρατό, οπότε έψαξα ξανά τις επιλογές μου και κατέληξα σε αυτή τη σχολή, η οποία έχει τα χαρακτηριστικά της «στρατιωτικής» εκπαίδευσης. Ειδικά πριν την κρίση, οι σπουδαστές έμεναν στη σχολή, όπως ακριβώς συμβαίνει στις αστυνομικές και στρατιωτικές σχολές.
Πως ήταν η εμπειρία του πρώτου ταξιδιού; -Η σχολή από τη στιγμή που μπαίνεις σου λέει ότι θα σε βοηθήσει να βρεις ναυτιλιακή εταιρία. Το μείζον θέμα αυτά τα χρόνια είναι να βρεις εταιρία γιατί οι εταιρίες παίρνουν πολλούς ξένους. Φιλιππινέζους και άλλους γιατί είναι πιο φθηνοί. Εγώ στάθηκα τυχερός, αν και δεν είχα κάποιους γνωστούς. Στο πρώτο μου ταξίδι πήρα το αεροπλάνο από την Αθήνα και ταξίδεψα έως τη Σιγκαπούρη και εκεί πήρα το πλοίο. Μετά από εκεί ταξιδέψαμε για Ινδονησία. Από εκεί Κίνα και μετά Ινδία και Αραβικά Εμιράτα. Στη συνέχεια πήγαμε Γκάνα, μετά Βραζιλία και πάλι στα Εμιράτα. Τις πρώτες ημέρες χρειάστηκε να συνηθίσω. Και μόνο που σκέφτεσαι ότι από κάτω σου υπάρχουν 4.000 μέτρα σίδερο και γύρω δεν υπάρχει τίποτα άλλο, εκτός από τη θάλασσα ζορίζεσαι.
Πόσες ώρες διαρκεί η δουλειά μέσα στο πλοίο; -Ως δόκιμος δεν έχει κάποιο στάνταρ ωράριο. Μπορείς να μη δουλέψεις καθόλου ή να είσαι όλη μέρα στη γέφυρα. Κάνεις ό,τι σου ζητήσουν, όμως είσαι προστατευόμενος εκεί. Δεν κάνεις δουλειές οι οποίες είναι επικίνδυνες, σε προστατεύουν και φροντίζουν για την ασφάλειά σου. Μου άρεσε η εμπειρία πάνω στο πλοίο, από την άποψη ότι δεν είμαι άνθρωπος που τηλεφωνώ συνέχεια στους δικούς του. Μπορώ να ζήσω και μόνος μου, δεν είμαι εξαρτημένος. Επιπλέον γύρισα σε πολλές χώρες και αυτό είναι κάτι που σου αλλάζει τον τρόπο σκέψης, ανοίγει το μυαλό σου. Σκέφτεσαι πιο λογικά, πιο ανοιχτά και πιο ήρεμα γιατί ζεις κάποιες καταστάσεις που άλλος δεν θα τις πίστευε.
Έχετε βιώσει περιστατικό που σας τρόμαξε σε κάποιο από τα ταξίδια; -Αυτό που με τρόμαξε ήταν ο καιρός, η φουρτούνα, ειδικά στην αρχή. Υπήρχαν φορές που έβλεπα το πλοίο να λυγίζει, να έχει ελαστικότητα πάνω στο νερό, στο κύμα. Έτσι πρέπει να γίνεται, αλλά όταν το είδα εγώ για πρώτη φορά, τρόμαξα. Ο δεύτερος κίνδυνος μετά τον καιρό είναι οι πειρατές, εκεί όπου υπάρχουν είναι επικίνδυνα. Στη Σομαλία και στη Νιγηρία. Εκεί μάλιστα δεν είναι μόνο ο κίνδυνος να σου κρατήσουν το πλοίο και να σου ζητήσουν λύτρα, αλλά μπορούν να σε σκοτώσουν κιόλας, έχουν συμβεί και ακουστεί πολλά.
Τα θετικά αυτού του επαγγέλματος είναι τα ταξίδια και τα χρήματα, τα αρνητικά ποια είναι; -Τα αρνητικά είναι ότι στερείσαι την οικογένειά σου. Γεννιέται το παιδί σου φεύγεις για ένα ταξίδι και έρχεσαι και το βλέπεις μετά από μήνες. Επίσης η επικινδυνότητα, γιατί ανά πάσα στιγμή μπορεί κάτι να συμβεί. Στη στεριά μπορεί κάτι να συμβεί και σε λίγη ώρα να σε γλιτώσουν, ενώ για να έρθει κάποιος στη μέση του Ατλαντικού και να σε γλιτώσει είναι πολύ δύσκολο. Στο πλοίο είσαι και πυροσβέστης και νοσοκόμος και γιατρός και μηχανικός, τα πάντα. Λένε ότι οι Έλληνες ναυτικοί είναι οι καλύτεροι. Είχατε την ευκαιρία να το διαπιστώσετε; -Πιστεύω ότι οι Νορβηγοί είναι καλύτεροι, γιατί έχουν καλύτερο εξοπλισμό στις σχολές και είναι περισσότερο οργανωμένοι. Για εμάς τους Έλληνες αυτό που μας κρατάει στην κορυφή είναι το φιλότιμο μας. Εμείς δουλεύουμε μέχρι να τελειώσει η δουλειά, όχι το ωράριο μας. Συν του ότι ο Έλληνας σε μία δύσκολη στιγμή πάντα βρίσκει τρόπο και τα καταφέρνει.
Τι θα πρέπει να γνωρίζουν όσοι θέλουν να εργαστούν στο εμπορικό ναυτικό; -Το δυσκολότερο είναι να βρεις πλοίο σήμερα. Πρέπει να ενημερώσεις έναν νέο ότι όταν θα πάει στη σχολή, ένα μεγάλο ποσοστό δε θα βρει πλοίο, ακόμα και αν έχει μέσον. Παλιά οι περισσότεροι έμπαιναν με μέσον, για παράδειγμα εγώ δεν είχα γνωστούς. Περίπου ένα μήνα έμεινα στον Πειραιά και έψαχνα εταιρίες, βρήκα μία θέση την τελευταία στιγμή. Δεν υπάρχουν ελεύθερες θέσεις, συν του ότι είναι πιο ακριβοί οι Έλληνες εργαζόμενοι. Άλλο να δίνει κάποιος 4.500 δολάρια στον Έλληνα ανθυποπλοίαρχο και, άλλο 2.500 δολάρια στον ξένο. Εγώ γι’ αυτό το λόγο το διάλεξα, γιατί δε βλέπω κάτι που να μπορεί να με κρατήσει στη στεριά. Γι’ αυτό σχεδιάζω να τελειώσω τη σχολή και να πάρω το πτυχίο. Θέλω μετά να συνεχίσω την εκπαίδευση μου στο Κέντρο Επιμόρφωσης Στελεχών του Εμπορικού Ναυτικού στον Πειραιά. Έτσι ανεβαίνει ο μισθός, αλλά και οι απαιτήσεις. Με το πτυχίο μου μπορώ να δουλέψω σε φορτηγά, σε δεξαμενόπλοια και σε επιβατηγά.
Παντελής Σεβαστούδης: Καταστρέφεις τον εαυτό σουμέσα στα καράβια
Στη Σχολή Εμποροπλοιάρχων Μηχανικών της Θεσσαλονίκης ολοκλήρωσε τις σπουδές του ο Παντελής Σεβαστούδης. Εισήχθη το 2004 και το 2009 είχε το πτυχίο στα χέρια. Τα τέσσερα χρόνια της σχολής για τον νεαρό Κομοτηναίο περιελάμβαναν υποχρεωτικά μαθήματα στη στεριά και δύο εξάμηνα ταξίδια στη θάλασσα. Αυτή ήταν η προϋπόθεση για το πτυχίο του γ΄ μηχανικού με το οποίο αποφοίτησε.
Ποια είναι τα καθήκοντα ενός μηχανικού στο πλοίο; -Είναι πρώτος, ο δεύτερος και τρίτος μηχανικός. Ο πρώτος ελέγχει όλη την κατάσταση του πλοίου στο μηχανοστάσιο, ο δεύτερος ελέγχει και εκτελεί μαζί με το υπόλοιπο πλήρωμα της μηχανής. Ο τρίτος μηχανικός που είμαι εγώ, εκτελεί τις εντολές του δευτέρου οι οποίες έχουν να κάνουν με έλεγχο στο μηχανοστάσιο, συντήρηση, επισκευή. Η κύρια μηχανή του πλοίο είναι περίπου όσο μία πολυκατοικία, το μέγεθος του μηχανοστασίου είναι 20 φορές μεγαλύτερο. Είναι τρεις όροφοι και από πάνω μέχρι κάτω, μπορεί να είναι 50 μέτρα ύψος και μήκος περίπου 100 μέτρα. Τα κάνουμε όλα εμείς στο καράβι. Από το νερό που θα πλυθούμε μέχρι αυτό που θα πιούμε, το ρεύμα, την κίνηση του καραβιού…τα πάντα.
Το πρώτο ταξίδι που ήταν; -Στο πρώτο ταξίδι μου πήγα στην Αμερική, Μάλτα, Σουηδία, δεν έχεις συγκεκριμένο προορισμό. Πας όπου πάει το καράβι έτσι στο πρώτο εξάμηνο γύρισα τη μισή γη. Ήταν δελεαστικό αυτό, το επέλεξα και για να δω άλλα μέρη, αλλά όσο περνούν τα χρόνια δυσκολεύουν τα πράγματα στα καράβια. Υπάρχει περίπτωση να μη σε αφήσουν να φύγεις από το καράβι στο λιμάνι εάν δεν υπάρχει χρόνος. Εάν έχεις το χρόνο τότε φεύγεις από το καράβι να δεις τον κόσμο έξω.
Πριν από δέκα χρόνια ήταν ευκολότερο να βρεις καράβι; -Ήταν καλύτερα τα πράγματα, δεν είχα πρόβλημα να βρω καράβι. Και σήμερα δεν έχω μεγάλο πρόβλημα να βρω καράβι. Αυτό είναι προτέρημα των μηχανικών, γιατί οι μηχανικοί είναι περιζήτητοι. Μπορεί κάποιος μηχανικός αυτής της σχολής να ανοίξει συνεργείο στη στεριά, να δουλέψει στη ΔΕΗ ή σε επιχειρήσεις, ενώ οι πλοίαρχοι είναι καταδικασμένοι να βρίσκονται στη θάλασσα.
Προτιμάτε να εργάζεστε σε πλοία που κάνουν μεγάλα ταξίδια, ή μικρά εντός της Ελλάδας; -Όλοι ψάχνουμε να βρούμε κάτι καλύτερο στη στεριά, ή έστω στη θάλασσα, αλλά εντός της Ελλάδας. Να ασχολούμαστε με τη δουλειά μας, όμως να πηγαίνουμε στα σπίτια μας το βράδυ που σχολάμε. Από αυτή την άποψη είναι περιζήτητη η ειδικότητα μου. Όσο περνούν τα χρόνια και γνωρίζουμε ανθρώπους δικτυωνόμαστε, όπως και εγώ τώρα. Δούλεψα στη Θάσο, τώρα στην Αλεξανδρούπολη. Επίσης δούλεψα στον Πειραιά, στην Αθήνα και αν δουλέψεις στην Ελλάδα δε θες να πας μακριά. Αν και λιγότερα τα λεφτά, είναι καλύτερα εδώ.
Η μοναξιά είναι αυτή η οποία σας κρατά εντός της Ελλάδας; -Η μοναξιά είναι δύσκολη. Σε ένα δεξαμενόπλοιο που δούλευα, ήμασταν 25 άτομα. 15 Φιλιππινέζοι και 10 Έλληνες. Είσαι με 10 Έλληνες για 6 μήνες. Προσπαθούμε να κάνουμε δραστηριότητες μεταξύ μας, να ξεχνιόμαστε γιατί μόνο δουλεύουμε στο καράβι, τίποτα άλλο. Η δουλειά είναι τουλάχιστον 8 ώρες και μπορεί να φτάσει σε ορισμένες περιπτώσεις και τις 24 την ημέρα. Το όνειρο μου θα ήταν να βρω δουλειά και να είμαι στο σπίτι μου. Να σχολάω και να πηγαίνω στο σπίτι μου. Στην αρχή της καριέρας έχεις την περιέργεια να δεις καινούριος τόπους, αλλά με τα χρόνια αλλάζεις. Δεν είναι ότι βαρέθηκα, απλώς, είναι τόσο πιεσμένη η δουλειά μέσα στα καράβια, που δεν προλαβαίνεις να βγεις έξω.
Ποια είναι η αμοιβή των Ελλήνων συναδέρφων σας σήμερα; -Η αμοιβή γ΄ μηχανικού που δουλεύει σε μεγάλα πλοία είναι 4.000-4.500 ευρώ το μήνα, και ενός α΄ μηχανικού είναι γύρω στα 9.000 ευρώ. Είναι λεφτά που μπαίνουν στο λογαριασμό σου και όλα τα υπόλοιπα καλύπτονται στο πλοίο. Για κάποιον που δουλεύει εντός της Ελλάδας, πλέον παίρνει λιγότερα, γιατί δεν έχει κίνηση εδώ στην Ελλάδα, δεν έχει τουρισμό εκτός του καλοκαιριού, οπότε μπορεί να είναι 1.500-2.000 ευρώ. Βέβαια στην περίπτωση που είσαι τυχερός και πληρώνεσαι τις υπερωρίες που κάνεις, τότε παίρνεις περισσότερα χρήματα. Κάποιες εταιρίες δεν τις πληρώνουν, λένε ότι έχουν φαλιρίσει.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι εταιρίες προτιμούν ξένους που παίρνουν λιγότερα χρήματα, ισχύει; -Από τη στιγμή που το καράβι έχει ελληνική σημαία, τότε πρέπει να έχει ένα συγκεκριμένο ποσοστό Ελλήνων εργαζομένων. Είναι υποχρεωτική η παρουσία Έλληνα ναυτικού, υποπλοίαρχου, α΄ μηχανικού ίσως και β΄ μηχανικού στα καράβια με ελληνική σημαία. Οι υπόλοιποι μπορεί να είναι και ξένοι που πλέον θεωρούνται κατώτερο πλήρωμα και, κοστίζουν λιγότερα από τους Έλληνες.
Γιατί επιλέξατε να κάνετε αυτή τη δουλειά; -Την ίδια δικαιολογία έχουμε όλοι, ακούμε τα λεφτά και γλυκαινόμαστε. Τελικά αυτό που ζούμε εκεί μέσα δεν πληρώνεται. Αλλά επειδή είναι δύσκολες εποχές θα έλεγα στους νέους να δοκιμάσουν το επάγγελμα αυτό. Να πιάσουν κάποια λεφτά στα χέρια τους και βλέπουν. Πάντως θα βγάλουν λεφτά που δεν τα βλέπουν οι στεριανοί και αν έχουν υπομονή, μπορούν να μαζέψουν αρκετά. Μπορούν να κάνουν κάτι δικό τους, όπως μία επιχείρηση και να σταματήσουν, γιατί καταστρέφεις τον εαυτό σου στα καράβια.
Μεμέτ Χουσεΐν: Ο Έλληνας είναι γεννημένος ναυτικός
Συνολικά 17 χρόνια υπηρεσίας στη θάλασσα μετρά ο Μεμέτ Χουσεΐν. Είναι 51 ετών, κατάγεται από τον Πάσσο της Ροδόπης και έχει γυρίσει όλο τον κόσμο. Η θάλασσα απέχει πολλά χιλιόμετρα από το μικρό του χωριό, όμως αυτό δεν τον εμπόδισε όπως πολλούς νέους της εποχής του, να αναζητήσει την τύχη του εκεί. Για ένα περίεργο λόγο ο Πάσσος, έχει ναυτική παράδοση. Πριν μερικές δεκαετίες δεν υπήρχε σπίτι του χωριού χωρίς ναυτικό και πως αλλιώς, αφού τα δολάρια ήταν πολλά. Ο Μεμέτ Χουσεΐν δεν είναι απόφοιτος σχολής, αλλά εργάστηκε επί πολλά χρόνια ως κατώτερο πλήρωμα σε δεκάδες καράβια, μεταφέροντας στα πέρατα του κόσμου διάφορα αγαθά. Σήμερα είναι άνεργος. Η τελευταία φορά που εργάστηκε στα καράβια ήταν πριν από δύο χρόνια. Είναι άνεργος γιατί είναι μικρός για σύνταξη και πολύ μεγάλος για δουλειά. Επιπλέον είναι Έλληνας οπότε «ακριβός» για τις πλοιοκτήτριες εταιρίες.
Πως ξεκίνησε η ζωή του ναυτικού; -Από το 1982 πηγαινοέρχομαι και έχω περίπου 17 χρόνια θαλάσσια υπηρεσία. Είμαι άνεργος πάνω από 2 χρόνια και τώρα κάνω κάποιες αγροτικές εργασίες στο χωριό μου. Εκείνα τα χρόνια ήταν το εύκολο χρήμα, από το χωριό πήγαιναν πολλοί στα καράβια και έβγαζαν καλά λεφτά. Εγώ έβλεπα να δουλεύουν 8-10 μήνες και όταν έρχονταν έπαιρναν αυτοκίνητο, έπαιρναν μηχανή, γυάλιζε το μάτι μου. Το επάγγελμα ήταν ελκυστικό λόγω των χρημάτων, έτσι στα 18 έκανα το πρώτο μου ταξίδι, ξεκίνησα από την Ελευσίνα και πήγαμε στο Ισραήλ. Γύρισα όλη την Αμερική από πάνω μέχρι κάτω, πήγα στις Ινδίες, εδώ στη Μεσόγειο μόνο στη Λιβύη δεν έχω πάει. Έχω περάσει σχεδόν από όλη την Ευρώπη. Στη θάλασσα είναι δύσκολα τα πράγματα αλλά έχεις και καλές στιγμές. Μπορεί να έχει θαλασσοταραχή αλλά όταν φθάνεις στο λιμάνι, ειδικά εάν είναι καλό, τα ξεχνάς. Είναι άλλες οι χάρες του λιμανιού.
Ποια ήταν καθήκοντα σας πάνω στο καράβι; -Ήμουν ναύτης, έγινα λοστρόμος δηλαδή η δουλειά μου είναι η συντήρηση του καραβιού, της λαμαρίνας και όταν το καράβι μπαινοβγαίνει στα λιμάνια πιάνω το τιμόνι. Ο καπετάνιος δεν οδηγεί το καράβι, το οδηγούν οι ναύτες. Μου έχει συμβεί αυτό σε τουριστικό πλοίο, έρχεται ο κόσμος από έξω και να νομίζει ότι οδηγεί ο καπετάνιος, αλλά εκείνος δίνει εντολές και έχει την ευθύνη.
Οικογένεια καταφέρατε να κάνετε με τη δουλειά αυτή; -Έκανα οικογένεια. Έχω μία κόρη και ένα γιο. Τώρα έχω και εγγόνια. Άφηνα την οικογένειά μου και αυτό ήταν δύσκολο, ειδικά όταν τα παιδιά ήταν μικρά. Σου λείπουν και εκείνα τα χρόνια εάν έρχονταν κάθε τέσσερις μήνες ένα γράμμα, ήμασταν τυχεροί. Συνήθως ταξιδεύαμε 8-9 μήνες ή και 10 μήνες ανάλογα με τη σύμβαση. Στα δεξαμενόπλοια η διάρκεια είναι 6 μήνες, όταν συμπληρώνεις το εξάμηνο ή το επτάμηνο μπορείς να ξεμπαρκάρεις και η εταιρία σου πληρώνει τα εισιτήρια για να επιστρέψεις. Εάν δε το συμπληρώσεις, τότε τα έξοδα επιστροφής τα χρεώνεσαι εσύ.
Πόσα χρήματα παίρνατε; -Πάντα ήταν καλά τα λεφτά. Εκείνα τα χρόνια μπορεί να ήταν 2.500 δολάρια το μήνα και για τα δεδομένα του χωριού ήταν πολύ καλά τα λεφτά. Πριν από 2 χρόνια που σταμάτησα, έπαιρνα πάνω από 4.000 ευρώ το μήνα, καθαρά λεφτά, γιατί στο καράβι δεν πληρώνεις τίποτα. Ήταν καλά λεφτά, αλλά όταν βγάζεις πολλά χρήματα απλώνεις και τη ζωή σου. Βγάζεις 4.000 ευρώ ζεις για 4.000 ευρώ, βγάζεις 1.000 ζεις με 1.000. Προσαρμόζεσαι με αυτά που παίρνεις. Στα καράβια πάντως η δουλειά είναι δύσκολη. Το κανονικό ωράριο είναι 8ωρο, αλλά κάναμε από 16-17 ώρες και στο τέλος υπογράφαμε και ένα χαρτί ότι ξεκουραζόμασταν και 12 ώρες το 24ωρο.
Το τελευταίο σας πλοίο που ταξίδευε; -Πηγαίναμε από τον Πειραιά στις Κυκλάδες, φτάναμε μέχρι τη Μύλο καθόμασταν ένα βράδυ εκεί, την άλλη μέρα ερχόμασταν και συνεχίζαμε. Σε αυτό το καράβι έκατσα περίπου 17 μήνες, μετά άρχισαν να μην πληρώνουν καλά. Λόγω κρίσης όλοι άρχισαν αυτό το ανέκδοτο, οι εταιρίες δεν πληρώνουν. Έδιναν το μισό μηνιάτικο, μετά από 5-6 μήνες έβλεπες ότι είχες εισπράξει τα μισά μηνιάτικα. Όλα αυτά τα έκαναν λόγω κρίσης όπως έλεγαν, αλλά το καράβι δούλευε κανονικά με επιβάτες, γεμάτο κόσμο. Για έναν εργαζόμενο η μεγαλύτερη τρομοκρατία είναι η ανεργία, έτσι καθόμασταν. Έλεγαν, στην ακτή ξέρεις πόσοι κυκλοφορούν; Και εγώ όταν έπαιρνα 4.200 ευρώ το μήνα, δεν μπορούσα να μιλήσω. Αν έβγαινα στη στεριά, που θα έβγαζα αυτά τα χρήματα;
Έχετε κινδυνέψει σε κάποιο από τα ταξίδια σας; -Στο τελευταίο μου καράβι έτυχε στο λιμάνι της Σαντορίνης να έχει μεγάλο μπουρίνι και σε μισή ώρα κόπηκαν οι κάβοι, από τους ανέμους. Ένας Θεός ξέρει πως γλιτώσαμε και ευτυχώς δεν είχε επιβάτες. Ο καπετάνιος ήταν έμπειρος και δεξιοτέχνης, κατάφερε να γλιτώσει. Σε μία άλλη περίπτωση ήμουνα σε ένα φορτηγό πλοίο, είχε χωρητικότητα περίπου 35.000 τόνους. Ήμασταν άδειοι και πηγαίναμε από την Αλγερία στην Ν. Ορλεάνη των ΗΠΑ για να φορτώσουμε ζωοτροφές. Ήταν Πρωτοχρονιά, οι μηχανικοί μάλλον γλέντησαν παραπάνω με αποτέλεσμα να καράβι τα πάθει μπλακ άουτ. Έσβησαν οι μηχανές, τα φώτα τα πάντα, μέσα στον Ατλαντικό. Μείναμε μιάμιση μέρα μέσα στη φουρτούνα με 8-9 μποφόρ. Το καράβι κοπανιόταν και ο καθένας προσευχόταν σε όποιον Άγιο ήξερε. Τελικά έφτιαξαν τη βλάβη και φτάσαμε στον προορισμό μας με καθυστέρηση.
Ποιο ήταν το ομορφότερο μέρος που επισκεφτήκατε στα ταξίδια σας; -Εξαρτάται! Εάν με ρωτούσαν που θα ήθελα να ζήσω, θα έλεγα στη Φιλανδία ή στη Σουηδία, στις σκανδιναβικές χώρες, γιατί είναι ανθρώπινα και οργανωμένα αυτά τα κράτη. Για το μάτι και την καλοπέραση, περιοχές όπως η Καραϊβική και η Τζαμάικα, είναι φανταστικές. Η Αμερική δε μου άρεσε γιατί εκεί το μεγάλο ψάρι πάντα τρώει το μικρό. Εάν είσαι μεγάλο ψάρι και μπορείς να αντέξεις, τότε είναι καλά.
Πως αποφασίσατε να μείνετε σε ένα μικρό χωριό της Ροδόπης, εφόσον είδατε όλο τον κόσμο; -Το χωριό σου πάντα σου λείπει. Όταν πας στα καράβια δεν πας να δεις μέρη, αλλά για τα λεφτά. Η οικογένεια πάντα σου λείπει, οι φίλοι και ο τόπος σου. Σε ορισμένα ταξίδια πήρα μαζί μου την οικογένειά μου, το γιο μου. Αυτός δε σκέφτηκε ποτέ να κάνει αυτή τη δουλειά γιατί είδε πολλά, γι΄ αυτό δεν ασχολήθηκε. Τώρα ψάχνετε να βρείτε δουλειά; -Πήγα γράφτηκα στον ΟΑΕΔ ως άνεργος, αλλά τίποτα, ούτε φωνή ούτε ακρόαση από δουλειά. Τώρα για να βρεις δουλειά, πρέπει να έχεις κάποιο γνωστό ή να πας σε κάποιον μεσάζοντα. Στα καράβια προσπάθησα να βρω δουλειά, αλλά είναι δύσκολα. Παίζει ρόλο και η ηλικία. Στα ποντοπόρα βάζουν πολλούς ξένους που είναι πιο φθηνοί, αλλά σε πολλές περιπτώσεις παίρνουν και καλά λεφτά. Για παράδειγμα εάν κάποιος από τις Φιλιππίνες ή την Αίγυπτο παίρνει 2.000-2.500 ευρώ, με αυτά τα χρήματα δουλεύει και Έλληνας τώρα, αλλά δεν βάζουν Έλληνες.
Αυτό που λένε ότι οι Έλληνες ναυτικοί είναι οι καλύτεροι το πιστεύετε; -Ναι το πιστεύω. Ο Έλληνας είναι γεννημένος ναυτικός, ειδικά οι νησιώτες. Εγώ κοντά σε αυτούς έμαθα την τέχνη. Παλιά λεγόταν ναυτική τέχνη, τώρα έγινε εργασία. Ένας αξιωματικός που βγάζει τη σχολή, έρχεται στο καράβι 25 χρονών και δεν ξέρει τίποτα, και μαθαίνει στο καράβι. Παρόλο που έχει βγάλει την σχολή μαθαίνει στην πράξη, γι’ αυτό είναι τέχνη.
Πηγή: http://xronos.gr
