Επιμέλεια αφιερώματος: Γιάννης Γιαγκίνης
– Μέρα που είναι σήμερα, δεν θα ήταν και άσχημο να θυμηθούμε τον σημαντικό ρόλο του αθλητισμού στην περιοχή μας την περίοδο του 1940 και της (διπλής για την Θράκη) Κατοχής. Άλλωστε, πάντα σε τέτοιες δύσκολες περιόδους, ο αθλητισμός αποτελεί διέξοδο για τους πολίτες, που μέσα από τους συλλόγους και τα σωματεία που καλλιεργούσαν τα σπορ, προσπαθούσαν παράλληλα με την άθληση να διατηρήσουν και την ταυτότητά τους.
Από τους συλλόγους που υφίστανται σήμερα, ο Εθνικός Αλεξανδρούπολης είναι αυτός που σίγουρα υπήρχε τότε. Ο ΜΓΣ ιδρύθηκε το 1927 και υποστηρίζει ότι είναι “το ιστορικότερο αθλητικό σωματείο της Θράκης και ένα από τα παλαιότερα σε όλη την Ελλάδα”. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του, ιδρύθηκε το 1927 ύστερα από τη διάλυση τμημάτων δύο άλλων σωματείων της Αλεξανδρούπολης, του Εργατικού Αστέρα και του Ερμή.
Η ιστορική ομάδα του Ερμή Αλεξανδρουπόλεως πρωτοδημιουργήθηκε το 1919, μόλις οι σύμμαχοι απελευθέρωσαν την πόλη από τους Βουλγάρους. Πρωτοστάτησε στην αθλητική ζωή της πόλης προπολεμικά, συγχωνεύθηκε με τον Εθνικό δημιουργώντας την Αθλητική Ένωση της Αλεξανδρούπολης το 1936 και αποτέλεσε ένα από τα σωματεία που είχε φθίνουσα πορεία στα δύσκολα χρόνια της κατοχής και του εμφυλίου, σε αντίθεση με τον Εθνικό που κατάφερε στα χρόνια αυτά να εδραιωθεί και να γίνει το υπαριθμόν ένα σωματείο της πόλης.
Σκοπός του ΜΓΣ Εθνικός, σύμφωνα με το καταστατικό του, ήταν «η σύμμετρη και αρμονική ανάπτυξη των σωματικών και ψυχικών δυνάμεων και δεξιοτήτων των μελών, η δημιουργία ισχυρών και ηθικών χαρακτήρων, η εν γένει καλλιέργεια και διάδοση της αθλητικής ιδέας μεταξύ της νεότητας, καθώς και η μορφωτική και πολιτιστική καλλιέργεια των μελών». Και αυτό εξακολουθεί να είναι μέχρι σήμερα, καλλιεργώντας συνολικά δέκα αθλήματα, με βασικό πρεσβευτή πλέον το βόλεϊ που πραγματοποιεί ευρωπαϊκές πορείες και κινείται σε επαγγελματικά πρότυπα.
Μια άλληε εστία αθλητικών δραστηριοτήτων στην Αλεξανδρούπολη τα χρόνια του μεσοπολέμου και της δεκαετίας του ’40 ήταν οι κοινότητες των αρμενίων, που είχαν δημιουργήσει και δύο ποδοσφαιρικές ομάδες, τους Masis και τους Νταρόν (η ουσιαστική διαφορά τους ήταν πολιτική, αφού οι μεν Μασις ήθελαν μιά Αρμενία εντός της Σοβιετικής Ενώσεως ενώ οι δε Νταρόν μιά ανεξάρτητη και ελεύθερη Αρμενία). Ανάλογες κινήσεις είχαν γίνει και στην Κομοτηνή αλλά και στην Ξάνθη, όπου ιδρύθηκε επίσης ποδοσφαιρική ομάδα των Αρμενίων με την ονομασία Γκάιτζ που απαρτιζόταν από 30 αθλητές και είχε δικό της αθλητικό κέντρο, προκειμένου να αθλούνται οι νέοι κυρίως καπνεργάτες που μαστίζονταν και από τη φυματίωση. Μάλιστα, σύμφωνα με μαρτυίες, υπήρχαν εκείνη την εποχή ομάδες βόλεϊ (ανδρών και γυναικών), μπάσκετ και ομάδα κλασικού αθλητισμού, όλες με μεγάλες επιτυχίες στους αγώνες που έδιναν.
Οι δύο ωστόσο σημαντικοί αθλητικοί πυλώνες στην Ξάνθη εκείνη την περίοδο ήταν δυο ομάδες γνωστές ανά το πανελλήνιο: η Ασπίδα και ο Ορφέας. Η πρώτη είχε ιδρυθεί το 1922 ενώ ο Ορφέας 19 χρόνια νωρίτερα, το 1903. Οι μεταξύ τους αγώνες την περίοδο του μεσοπολέμου αλλά ακόμα και στα χρόνια της Κατοχής ήταν μνημειώδεις. Οι κόντρες, πάντα μέσα στον αγωνιστικό χώρο, συνεχιζόταν για πολλά χρόνια και σε κάθε ματς υπάρχει ένας μύθος, μια ιστορία που οι παλαιότεροι γνωρίζουν. Πρόκειται για τις δυο ομάδες που συγχωνεύθηκαν το 1967 για να δημιουργηθεί ο Αθλητικός Όμιλος Ξάνθης (η σημερινή Skoda Ξάνθη), καθώς είχαν αλλάξει οι ανάγκες της εποχής, υπήρχε αλλαγή πλεύσης των διοικούντων των δύο σωματείων αλλά και το γεγονός πως την πόλη της Ξάνθης θα έπρεπε να εκπροσωπεί μια δυνατή ομάδα που να είναι ικανή να πρωταγωνιστεί στην Ελλάδα. Βέβαια, Ορφέας και Ασπίδα συνεχίζουν να υφίστανται, όμως ο ΑΟΞ που γεννήθηκε από αυτά τα δύο σωματεία, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην διάπλαση των παίδων την περίοδο του ’40, συνεχίζει να γράφει χρυσές σελίδες στο επαγγελματικό ποδόσφαιρο.
Όσο για την Ροδόπη; Τα χρόνια εκείνα κυριαρχούσε η Αθλητική Ένωση Κομοτηνής, που συνεχίζει την ιστορία της ακόμα και σήμερα παρά τις κατά καιρούς διακοπές στην λειτουργία της. Στην φωτογραφία που προέρχεται από την στήλη “Αναμνήσεις” της εφημερίδας “Θρακική Αγορά” βλέπετε ποδοσφαιριστές του Ατλαντα και της Ροδόπης, δύο σωματείων που κυριαρχούσαν στα αθλητικά πράγματα της πόλης προπολεμικά και τα οποία λίγο καιρό πριν το “όχι” του Ιωάννη Μεταξά συγχωνεύθηκαν με τον Ηρακλή Κομοτηνής δημιουργώντας την ΑΕΚομοτηνής. Μια ομάδα που αρκετές δεκαετίες αργότερα συγχωνεύθηκε με τον Ορφέα Κομοτηνής για την δημιουργία του Πανθρακικού…
