Άρθρο Σαββάκη στο thrakisports: «Η κοινωνική ευθύνη των ΠΑΕ»

Βαρυσήμαντη παρέμβαση, με μηνύματα προς διάφορες κατευθύνσεις, κάνει ο πρώην μεγαλομέτοχος του Πανθρακικού Θόδωρος Σαββάκης με άρθρο που έγραψε ειδικά για το thrakisports.

Έχοντας ηγηθεί για πολλά χρόνια στο τιμόνι της διοίκησης της ομάδας της Κομοτηνής, ο κ. Σαββάκης αναλύει το θέμα για την “κοινωνική ευθύνη των ΠΑΕ” εξηγώντας ποιος οφείλει να είναι ο ρόλος τους μέσα στις τοπικές κοινωνίες και αφήνοντας να εννοηθεί ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο. Αναλυτικά το άρθρο του κ. Σαββάκη έχει ως εξής:

 

Το ισχύον Σύνταγμά μας με την παρ. 9 του άρθρου 16 κατοχυρώνει για πρώτη φορά το δικαίωμα στο αθλητισμό, αλλά και την ομώνυμη θεσμική εγγύηση. Η προαγωγή και η ανάπτυξή του, βασικές συνιστώσες της προστασίας του, ανατίθενται από το Σύνταγμα ιδίως σε αθλητικές ενώσεις και σωματεία που αναλαμβάνουν τη συστηματική καλλιέργεια, τη βελτίωση των επιδόσεων των αθλητών και την οργάνωση του πρωταθλητισμού. Έτσι, επιτυγχάνεται η συμμετοχή καθενός στην αθλητική ζωή και πραγματώνεται το δικαίωμα της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας.

Η σημασία του αθλητισμού δεν αφήνει πλέον αδιάφορο ούτε τον κοινοτικό νομοθέτη. Στο πλαίσιο του εν λόγω ενδιαφέροντος, στις 11-7-2007 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε τη Λευκή Βίβλο για τον αθλητισμό, η οποία αποτελεί το πρώτο πολιτικό κείμενο στον ευρωπαϊκό κοινοτικό χώρο στον τομέα του αθλητισμού και έχει ως στόχο να καθορίσει το ρόλο του αθλητισμού στην ευρωπαϊκή κοινωνία, να περιγράψει τις αλληλεπιδράσεις του στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να προτείνει στρατηγικές επιλογές για το μέλλον. Με τη Λευκή Βίβλο ο αθλητισμός συνδέεται με τις σημαντικότερες πτυχές της κοινωνίας: την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, την οικονομική δραστηριότητα, τον ελεύθερο ανταγωνισμό,  τα ανθρώπινα δικαιώματα και την υγεία. Παράλληλα, διαπιστώνεται ότι κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών, τα αθλητικά σωματεία γνώρισαν μεγάλες και έντονες αλλαγές: απέκτησαν φθίνοντα και λιγότερο εθνικό και ερασιτεχνικό χαρακτήρα, ενώ πολλά από αυτά λειτουργούν με τη μορφή επιχειρήσεων και υπόκεινται πλέον στους κανόνες της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς.

Ειδικότερα, σε ό,τι αφορά το ποδόσφαιρο είναι κοινώς αποδεκτό ότι ποτέ στην ιστορική του διαδρομή δεν λειτούργησε ως ένα απλό ομαδικό άθλημα, αλλά ως ένα κοινωνικό φαινόμενο με οικουμενικές διαστάσεις που όχι μόνο μαγνητίζει τις ψυχές, αλλά και επηρεάζει τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων.

Αναμφίβολα η καθιέρωση του επαγγελματικού ποδοσφαίρου έχει αλλάξει σε σημαντικό βαθμό το διεθνές ποδοσφαιρικό τοπίο. Θα ήταν τουλάχιστο ουτοπικό να πιστεύει κανείς ότι ο επαγγελματικός ανταγωνιστικός αθλητισμός μπορεί να αποκτήσει στην σημερινή κοινωνία τον αρχέγονο κοινωνικό του ρόλο με μοναδικές αρχές τη συλλογικότητα, το προσωπικό ήθος, την άμιλλα και το αγωνιστικό ιδεώδες ή να υπηρετήσει αποκλειστικά τον άσβεστο και διακαή πόθο του Πιερ ντε Κουμπερτέν να εντάξει τον Αθλητισμό σε μια σφαιρική και αμιγώς παιδαγωγική και ανθρωπιστική προοπτική. Η εξ αντικειμένου επιδίωξη του κέρδους από την ποδοσφαιρική ανώνυμη εταιρεία, το υψηλό λειτουργικό κόστος και η εναγώνια προσπάθεια οικονομικής επιβίωσης ιδίως των μικρών ΠΑΕ, μπορεί να αλλοιώνει σε σημαντικό βαθμό τα πιο πάνω χαρακτηριστικά του αθλητισμού, αλλά δεν μπορεί και δεν πρέπει να τα αφανίζει ή να τα παραμερίζει παντελώς.

Με τον όρο «εταιρική κοινωνική ευθύνη» που έχει εισαχθεί εδώ και καιρό στο πεδίο της εταιρικής οικονομικής δραστηριότητας, νοείται κυρίως ένα σύνολο δράσεων που οι σύγχρονες επιχειρήσεις αναπτύσσουν στο πλαίσιο αντιμετώπισης έντονων κοινωνικών προβλημάτων. Η εταιρική κοινωνική ευθύνη δεν εντάσσεται απλά στην φιλοσοφία της ηθικής συμπεριφοράς των επιχειρήσεων, αλλά της ενεργού ανάμιξης και ενεργοποίησής τους στον κοινωνικό χώρο στον οποίο δραστηριοποιούνται.

Οι δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης πρέπει να αναπτύσσονται αφενός στο εσωτερικό της επιχείρησης, δηλαδή το προσωπικό της και αφετέρου και πρωτίστως στο εξωτερικό της περιβάλλον, δηλαδή την κοινωνία στην οποία δραστηριοποιείται.

Οι δράσεις που αφορούν στο εξωτερικό περιβάλλον των επιχειρήσεων, μπορούν και πρέπει να αφορούν σε τέσσερα βασικά πεδία: το  κοινωνικό, το πολιτιστικό, το αθλητικό και το φυσικό περιβάλλον. Στις δράσεις αυτές πρέπει να εντάσσονται τα προγράμματα που αφορούν στην ευαισθητοποίηση των εργαζομένων και του κοινωνικού συνόλου για διάφορα κοινωνικά, περιβαλλοντικά και πολιτιστικά θέματα, οι δωρεές, οι χορηγίες σε χρήματα και είδος, τα προγράμματα εθελοντικής συμμετοχής εργαζομένων, τα προγράμματα ανακύκλωσης, η δημιουργία και διαχείριση Τράπεζας Αίματος, η συγκέντρωση βιβλίων και η δωρεά τους σε σχολεία ακριτικών περιοχών και σε άπορους μαθητές, η ενίσχυση βιβλιοθηκών, η ενίσχυση κοινωφελών οργανώσεων και ιδρυμάτων, η προστασία του περιβάλλοντος και η εν γένει συμμετοχή στο πολιτιστικό γίγνεσθαι.

Δεν χωρεί αμφιβολία ότι οι ΠΑΕ έχουν διεθνώς το ποιο ιδιόμορφο «πελατειακό» σε εισαγωγικά κοινό. Ο οπαδός, ο θεατής ταυτίζεται κατά κανόνα απόλυτα με την ομάδα και τα ινδάλματά του. Τούτο και μόνο αρκεί για να αναδείξει τον αναντίρρητα διαπαιδαγωγικό ρόλο που μπορεί και πρέπει να παίξει η σύγχρονη ποδοσφαιρική εταιρεία. Η ποδοσφαιρική εταιρεία, εξ αντικειμένου, δεν μπορεί να στοχεύει μόνο την επιδίωξη των οικονομικών ή προσωπικών συμφερόντων των μετόχων της και των διοικούντων ή να περιορίζεται στην απλή διοργάνωση του ποδοσφαιρικού γεγονότος ή να αποτελεί μηχανισμό έκδοσης ανακοινώσεων καταγγελτικού χαρακτήρα που ως μόνο βέβαιο αποτέλεσμα έχουν την καλλιέργεια του τυφλού φανατισμού και της ωμής βίας μέσα και έξω από τους αγωνιστικούς χώρους.

Μ’ άλλα λόγια η σύγχρονη ΠΑΕ πρέπει να αφουγκράζεται καθημερινά την ανάγκη της ελληνικής κοινωνίας για δράση και προσφορά σε θέματα κοινωνικής πρόνοιας, εκπαίδευσης, πολιτισμού και αθλητισμού.

Έτσι λοιπόν η ΠΑΕ, ιδίως η επαρχιακή, πρέπει να αποτελεί ζωντανό μέλος της κάθε τοπικής κοινωνίας, στην οποία εξάλλου ως συλλογικός φορέας μετέχει, να επενδύει και να επιδίδεται σε δράσεις και πρωτοβουλίες που εντάσσονται στο πλαίσιο της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, όχι μόνο για  να την χρησιμοποιήσει ως μια έμμεση τεχνική ανάπτυξης του κέρδους της ή για τη δημιουργία ενός «κοινωνικού προφίλ», αλλά για να ενδυναμώσει και να στηρίξει την τοπική ανάπτυξη και να συμβάλει στην κοινωνική ευημερία. Πέρα από τις δράσεις που ανέφερα για τις κοινές εταιρείες η σύγχρονη ΠΑΕ πρέπει να πρωτοστατεί όχι μόνο η ίδια αλλά και να ενεργοποιεί φιλάθλους και αθλητές στην προώθηση του εθελοντισμού, στη μάχη κατά του ρατσισμού, της ξενοφοβίας, του κοινωνικού αποκλεισμού και των ναρκωτικών, στην ενίσχυση του ρόλου του αθλητισμού στην εκπαίδευση και την κατάρτιση. Επί πλέον πρέπει να αναπτύσσει ένα φάσμα πρωτοβουλιών, με προγράμματα και χορηγίες που προασπίζουν, υποστηρίζουν και προάγουν κάθε μια από τις παραπάνω πολύτιμες αξίες για την κοινωνική πρόοδο.

Φοβούμαι ότι η οικονομική κρίση που διερχόμαστε δεν είναι η μοναδική. Θεωρώ ότι η αξιακού και ηθικού χαρακτήρα κρίση της ελληνικής κοινωνίας είναι βαθύτερη και με μονιμότερα χαρακτηριστικά. Η δυσμενής αυτή κοινωνική συγκυρία αφενός αναδεικνύει εντονότερα την αξία του αθλητισμού ως πολύτιμου κοινωνικού και πολιτισμικού αγαθού με ιδιαίτερο παιδαγωγικό χαρακτήρα και αφετέρου καθιστά ακόμη εντονότερη την εταιρική κοινωνική ευθύνη των ΠΑΕ, καθώς και την ατομική κοινωνική ευθύνη αυτών που τις υπηρετούν.