Ανταπόκριση από την Θεσσαλονίκη: Κώστας Καραγιάννης
– Η ανακοίνωση της ιστοσελίδας της SkodaΞάνθη είναι σαφής: «Την Τετάρτη και ώρα 15:00 στο αθλητικό κέντρο των Πηγαδίων η ομάδα Κ-20 της SKODA ΞΑΝΘΗ θα αντιμετωπίσει την U-23 της Σερβικης Δημοκρατίας (Republic of SRPSKA)».
Κάποιος εύκολα θα νομίσει ότι πρόκειται για την Εθνική Νέων της Σερβίας. Λάθος! Μέγα λάθος! Ως «Σερβική Δημοκρατία (Republic of SRPSKA)» είναι γνωστή μια από τις δύο αυτόνομες οντότητες που συνιστούν το κρατικό μόρφωμα της Σερβίας – Ερζεβοβίνης που δημιουργήθηκε με την Συμφωνία του Ντέιτον το 1995, με την οποία σίγησαν τα όπλα στον πόλεμο της Βοσνίας.
Η άλλη είναι η «Ομοσπονδίας της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης». Αυτή, η «Σερβική Δημοκρατία» και η «Αυτόνομη Επαρχία του Μπρτσκο» συνιστούν λοιπόν αυτό το ιδιότυπο μόρφωμα με τις τρεις εθνότητες (βοσνιακή ή μουσουλμανική, σερβική και κροατική), το τριμελές προεδρείο, τα δέκα καντόνια και τα αναρίθμητα επίπεδα εξουσίας, που έχουν δημιουργήσει ένα «θεσμικό υδροκεφαλικό έκτρωμα» που πολλοί υποστηρίζουν ότι είναι ανίκανο να λειτουργήσει.
Την περασμένη άνοιξη η «Σερβική Δημοκρατία» κλυδωνίστηκε από τις χειρότερες πλημμύρες των τελευταίων ετών. Σε διπλωματικό επίπεδο όμως, ενόψει και των εκλογών που διενεργήθηκαν εκεί, έπαιξε δυνατά το σενάριο της διενέργειας δημοψηφίσματος και της απόσχισης από την Βοσνία, στα πρότυπα των όσων έγιναν στην Κριμαία που ουσιαστικά χάθηκε με συνοπτικές διαδικασίες από την Ουκρανία και αποτελεί πλέον ρωσικό έδαφος (αν και όχι αναγνωρισμένο από την διεθνή κοινότητα).
Το δημοψήφισμα που διενεργήθηκε στην Κριμαία παρουσιάστηκε από μερίδα του σερβικού τύπου, ως προοπτική για το σερβικό πληθυσμό στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Μάλιστα, χαρακτηρίστηκε ως «πολύ πιθανή, στο άμεσο μέλλον η διενέργεια δημοψηφίσματος για την απόσχιση της Σερβικής Δημοκρατίας από το ομοσπονδιακό κράτος, με τη λογική ότι οι εξελίξεις στην Κριμαία θα δημιουργήσουν προηγούμενο».
Ο πρώην ύπατος εκπρόσωπος της διεθνούς κοινότητας στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη Πάντι Ασντάουν, μιλώντας στη βρετανική Βουλή των Λόρδων, κατήγγειλε ότι «η Μόσχα αναπτύσσει έντονη διπλωματική δραστηριότητα στη Βοσνία, ενισχύοντας τις αποσχιστικές τάσεις των Σέρβων».
Την ίδια ώρα, η πρεσβεία των ΗΠΑ στο Σαράγεβο, προκειμένου να προλάβει δυσάρεστες εξελίξεις εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρεται ότι «οι ρητορικές εικασίες για απόσχιση της Σερβικής Δημοκρατίας δεν είναι χρήσιμες και κάθε δραστηριότητα προς αυτήν την κατεύθυνση θα αποτελούσε παραβίαση της Συνθήκης του Ντέιτον».
Η ανακοίνωση προσέθετε: «Το Σύνταγμα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης δεν δίδει το δικαίωμα σε καμία οντότητα να αποσχιστεί, ενώ η εδαφική ακεραιότητα και η κυριαρχία της χώρας κατοχυρώνονται από την ειρηνευτική συμφωνία που υπεγράφη στο Ντέιτον».
Ο πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας Μίλοραντ Ντόντικ, σχολιάζοντας την ανακοίνωση της πρεσβείας των ΗΠΑ δήλωσε ότι «σύμφωνα με τη Χάρτα του ΟΗΕ και άλλα διεθνή έγγραφα, όλοι οι λαοί έχουν το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση μέχρι και την απόσχιση». Επικαλέστηκε δε και την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, το οποίο δικαίωσε τους Αλβανούς του Κοσόβου!!!
Ο κ. Ντόντικ απέρριψε τις καταγγελίες για ανάμειξη της Ρωσίας στη βοσνιακή πραγματικότητα, τονίζοντας ότι «η Σερβική Δημοκρατία δεν έχει αποσχιστικά σχέδια παρά αγωνίζεται να διατηρήσει την αυτονομία της, όπως προβλέπεται από τη συνθήκη του Ντέιτον».Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι «εάν στο μέλλον αποφασιστεί η απόσχιση της Σερβικής Δημοκρατίας, αυτό θα εξαρτηθεί από τις συνθήκες που θα επικρατούν τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή και τη βούληση του σερβικού λαού».
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Μίλοραντ Ντόντικ ανοιχτά υποστηρίζει ότι «η παραμονή της Σερβικής Δημοκρατίας στη σύνθεση της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης δεν είναι προς το συμφέρον του σερβικού λαού». Αποφεύγει, ωστόσο, να κάνει κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση, φοβούμενος τις διεθνείς αντιδράσεις.
Ο Ντόντικ είναι ένας πολιτικός που από τα χρόνια του εμφυλίου ακόμη, συμμετείχε στην πρώτη Βουλή της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης (1991) και στη μετέπειτα Σερβοβοσνιακή Εθνοσυνέλευση. Υπήρξε πρωθυπουργός δύο φορές (1998-2001, 2006-2010) και εδώ και τέσσερα χρόνια βρίσκεται στην προεδρία της οντότητας των Σερβοβόσνιων.
Στην αρχή είχε ενισχυθεί από τους Δυτικούς, όμως αρκετές από τις τοποθετήσεις του δεν άρεσαν σε διεθνείς παράγοντες όπως οι τοποθετήσεις του για τη συμφωνία του Ντέιτον ότι «δεν αποτελεί το τέλος της πολιτικής» ή για «το δικαίωμα των Σερβοβόσνιων να αποφασίσουν κι αυτοί με δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία τους όπως έκαναν οι Αλβανοί στο Κόσοβο» κ.ά.
Στις αρχές του χρόνου βρέθηκε στην Θεσσαλονίκη, για τα εγκαίνια του δέκατου Γραφείου Αντιπροσωπείας της Σερβικής Δημοκρατίας στον κόσμο (μετά από αυτά στις ΗΠΑ, στη Μόσχα, στο Ισραήλ, στις Βρυξέλλες, στη Γερμανία, στην Αυστρία). Ουσιαστικά πρόκειται για άτυπα προξενεία, που ωστόσο δεν μπορούν να ονομαστούν έτσι γιατί η Σερβική Δημοκρατία δεν συνιστά ανεξάρτητη κρατική οντότητα.
«Κύριος στόχος αυτών των Γραφείων Αντιπροσωπείας είναι να εκπροσωπούν τα συμφέροντα της Σερβικής Δημοκρατίας, η οποία αποτελεί μια νόμιμη οντότητα με τη δική της θέση στη συμφωνία του Ντέιτον και έχει το δικαίωμα να εκπροσωπεί τα συμφέροντά της ανά τον κόσμο», έλεγε τότε ο Μίλοραντ Ντόντικ που προσέθετε: «Ο κύριος στόχος αυτού του Γραφείου Αντιπροσωπείας στη Θεσσαλονίκη είναι να εμβαθύνουμε τη συνεργασία μας, να αναπτύξουμε τις ήδη καλές σχέσεις μεταξύ των δύο λαών σε όλα τα επίπεδα και να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας για όλη την υποστήριξη και βοήθεια που πήραμε όλα τα προηγούμενα χρόνια, κάτι που ήταν πολύ σημαντικό για εμάς».
Ο ίδιος μάλιστα ανέφερε στην ομιλία του στην Θεσσαλονίκη: «Πώς γίνεται να μην μπορεί να μείνει ενιαία η Γιουγκοσλαβία και μπορεί η Βοσνία;». Και για την κίνηση να ανοίξει τέτοιο γραφείο στην Ελλάδα, πρόσθετε: «Δεν είμαστε διεθνώς αναγνωρισμένοι ως κράτος και δεν έχουμε δικαίωμα για πρεσβείες, αλλά θέλουμε να εκμεταλλευτούμε την ευκαιρία να εκπροσωπούμε τους εαυτούς μας με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Σίγουρα όχι μέσω του διπλωματικού δικτύου της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης, γιατί δεν μπορούμε να βασιστούμε σε αυτό και δεν έχουμε σημαντικά πλεονεκτήματα. Έτσι, θέλουμε να το κάνουμε εμείς με έναν αυτόνομο τρόπο»
Γεγονός πάντως είναι ότι, όπως διαβάσαμε στην εφημερίδα «Μακεδονία», το σερβοβοσνιακό διπλωματικό-οικονομικό γραφείο εγκαινιάστηκε παρόντων εκπροσώπων ης πολιτικής, της διπλωματίας, των επιμελητηρίων, του επιχειρηματικού κόσμου, καθώς και στελεχών και φορέων τοπικής αυτοδιοίκησης, ιδιαίτερα από την Πιερία. Αισθητή ωστόσο ήταν η απουσία γνωστλων εθνικοπατριωτικών παραγόντων που στο παρελθόν στήριζαν την συμμαχία με τους Κάραζιτς και Μιλόσεβιτς, αλλά και του δημάρχου Θεσσαλονίκης, ο οποίος δεν έστειλε καν εκπρόσωπό του.
Το ίδιο δημοσίευμα αναφέρει ότι πρωτεργάτης στη συγκρότηση του Γραφείου Αντιπροσωπείας της Σερβικής Δημοκρατίας στη Θεσσαλονίκη «είναι ο δραστηριοποιούμενος στην Πιερία επιχειρηματίας Βασίλης Λάμπρου, ο οποίος και κατάφερε να συγκροτήσει μια αξιόλογη παρουσία υπηρεσίας των Σερβοβόσνιων στη Θεσσαλονίκη, με στόχο τη διπλωματική εκπροσώπηση, την εμβάθυνση της συνεργασίας στους τομείς του πολιτισμού, της παιδείας, του αθλητισμού, του τουρισμού και την ανάπτυξη οικονομικών-εμπορικών σχέσεων».
Είναι προφανές από όλα αυτά ότι αυτό το Γραφείο κρύβεται και πίσω από το κλείσιμο αυτού του φιλικού της άτυπης «εθνικής ομάδας κάτω των 23 ετών της συγκεκριμένης συνιστώσας της Βοσνίας Ερζεγοβίνης» με την Κ20 Skoda Ξάνθη. Άγνωστο ωστόσο παραμένει αν οι άνθρωποι της ομάδας της Θράκης, κλείνοντας αυτό το εκ πρώτης όψεως αθώο φιλικό, γνωρίζουν όλο αυτό το πολιτικό και διπλωματικό παρασκήνιο και τις (μη αθλητικές) συνέπειες που ενδεχομένως θα έχει η έμμεση αναγνώριση που ουσιαστικά παρέχουν με την κίνηση αυτή.
Σε κάθε περίπτωση, ο αθλητισμός οφείλει να ενώνει τους λαούς – και όχι να αποτελεί την αφορμή για να χωρίζουν, αν και πολλές φορές έχει χρησιμοποιηθεί προς αυτήν την (αντίθετη) κατεύθυνση…
