Διαβάστε την τακτική ανάλυση του τελικού του Κυπέλλου Ελλάδος ανάμεσα στον Ολυμπιακό και την Skoda Ξάνθη, όπως την έκανε για την εξειδικευμένη ιστοσελίδα soccerteamtactics.com και το gazzetta.gr ο (γείτονάς μας, καθότι δραμινός στην καταγωγή) προπονητής κάτοχος πτυχίου UEFA Β και βραβευμένος συγγραφέας βιβλίων προπονητικής ποδοσφαίρου Αθανάσιος Τερζής.
Ολυμπιακός και Ξάνθη τέθηκαν αντιμέτωπες για τον τελικό του κυπέλλου σε έναν αγώνα που δεν διεκδικεί δάφνες ποιότητας. Οι δυο μονομάχοι δυσκολεύτηκαν πολύ να δημιουργήσουν αξιόλογες φάσεις μπροστά στις δύο εστίες, ενώ αυτό που έκρινε το αποτέλεσμα ήταν από την μια πλευρά τα λάθη των παικτών της Ξάνθης και από την άλλη η ποιότητα των παικτών του Ολυμπιακού.
1ο ημίχρονο: Η Ξάνθη αιφνιδίασε, ο Ολυμπιακός προβλημάτισε αλλά το λάθος του Μπέρτου έφερε τους ερυθρόλευκους μπροστά στο σκορ
Ολυμπιακός: Ο Ολυμπιακός παρατάχθηκε με έναν σχηματισμό 4-2-3-1 με τους Σαλίνο, Μποτία, Σιόβα και Μαζουακού να αποτελούν την τετράδα της άμυνας. Οι Μιλιβόγιεβιτς και Εντινγκά ήταν οι αμυντικοί μέσοι ενώ οι Ντοσεβί και Φουστέρ στα δεξιά και αριστερά αντίστοιχα. Ο Χάρα ήταν στην κορυφή ενώ ο Ντομίνγκες λίγο πιο πίσω από τον φορ του Ολυμπιακού. Ο σχηματισμός κατά την φάση της άμυνας έπαιρνε πολλές φορές την μορφή του 4-4-2 καθώς ο Ντομίνγκες ανέβαινε ψηλά για να ασκήσει πίεση (μαζί με τον Χάρα) σε κάποιον από τους κεντρικούς αμυντικούς της Ξάνθης.
Ξάνθη: Η Ξάνθη παρατάχθηκε επίσης με 4-2-3-1. Οι Μπέρτος, Γούτας, Καρυπίδης και Γουάλας αποτελούσαν την τετράδα της άμυνας. Οι Παπαστεριανός και Ομπόντο ήταν οι αμυντικοί μέσοι, δεξιά ήταν ο Σολτάνι, αριστερά ο Λουσέρο ενώ ο Κλέιτον ήταν στην κορυφή και ο Βασιλακάκης λίγα μέτρα πιο πίσω από τον Βραζιλιάνο. Ο σχηματισμός μετατρέπονταν συχνά σε 4-4-2 καθώς η Ξάνθη επιδίωξε να ασκήσει πίεση ψηλά και να μην αφήσει τον Ολυμπιακό να κάνει το παιχνίδι του. Την τακτική αυτή προσέγγιση είχε υιοθετήσει και η ΑΕΚ στο δεύτερο παιχνίδι κυπέλλου με τον Ολυμπιακό και απέδωσε καρπούς καθώς οι ερυθρόλευκοι δυσκολεύτηκαν να βρουν χρόνο με την μπάλα και να εκμεταλλευτούν την ποιότητα των ποδοσφαιριστών τους.
Έτσι ο Βασιλακάκης μαζί με τον Κλέιτον ασκούσαν άμεση πίεση στους Σιόβα και Μποτία, ώστε οι τελευταίοι να μην μπορούν να προωθήσουν την μπάλα και να την μεταβιβάσουν με επιτυχία στους μέσους ή τους επιθετικούς. Η πίεση της Ξάνθης έφτανε μέχρι και τον Ρομπέρτο, με την επιδίωξη να δημιουργηθεί δυνατή πλευρά. Ο τερματοφύλακας και οι αμυντικοί του Ολυμπιακού εξαναγκάστηκαν σε μακρινές μεταβιβάσεις που αποτελούσαν εύκολη λεία για τους υψηλόσωμους Γούτα και Καρυπίδη.
Η τακτική της Ξάνθης αιφνιδίασε τον Ολυμπιακό που δυσκολεύτηκε να μεταφέρει την μπάλα μπροστά, ενώ αυτό που της έδωσε και τον έλεγχο στον αγώνα ήταν η αποτελεσματικότητα της κατά την φάση της αρνητικής μετάβασης. Οι παίκτες της ακριτικής ομάδας πίεζαν άμεσα μετά την απώλεια της κατοχής με σκοπό να ξανακερδίσουν την μπάλα γρήγορα και να εκμεταλλευτούν πιθανή έλλειψη ισορροπίας και οργάνωσης του αντιπάλου. Η αποτελεσματική αρνητική μετάβαση τους οδήγησε σε ένα σουτ υπό καλές προϋποθέσεις του Κλέιτον και στην καλύτερη στιγμή του ημιχρόνου, όταν μετά από ανάκτηση της κατοχής και σέντρα από τα αριστερά ο Σολτάνι απέτυχε να σουτάρει όπως θα ήθελε και έχασε την ευκαιρία να βάλει την ομάδα του μπροστά στο σκορ.
Όσον αφορά την επιθετική λειτουργία της Ξάνθης η ομάδα επιδίωξε να αναπτυχθεί κυρίως από τα δεξιά. Αυτό συνέβη καθώς ο Μπέρτος πήρε προσπάθειες, ξεπέρασε την πίεση του Φουστέρ και βρήκε χώρο και χρόνο με την μπάλα για να μεταβιβάσει μπροστά. Επιπλέον ο Σολτάνι που ήταν τοποθετημένος στα δεξιά εκμεταλλεύτηκε την ικανότητα του να κρατάει την μπάλα με πλάτη. Έτσι έδωσε χρόνο στους συμπαίκτες του να κινηθούν σε θέσεις υποστήριξης και να υποδεχτούν μια πίσω πάσα. Ωστόσο προκειμένου η ακριτική ομάδα να μην αντιμετωπίσει προβλήματα απώλειας της αμυντικής ισορροπίας, δεν ρίσκαρε ιδιαίτερα ανεβάζοντας πολλούς παίκτες ψηλά για να δημιουργήσει καταστάσεις υπεραριθμίας. Ο Μπέρτος ήταν κυρίως σε θέσεις υποστήριξης του Σολτάνι ενώ και ο τελευταίος δεν έκανε προσπάθειες δημιουργίας χώρου αλλά έμενε ψηλά κοντά στην γραμμή ώστε να υποδεχτεί και να κρατήσει την μπάλα με πλάτη προς την εστία του Ολυμπιακού. Αυτό που έμενε λοιπόν ήταν να χρησιμοποιηθεί το γρήγορο συνδυαστικό παιχνίδι. Αυτό έλαβε χώρα μια φορά με την συνεργασία του Βασιλακάκη και του Κλέιτον όπου ο πρώτος υποδείχτηκε σε θέση οφσάιντ.
Ο Ολυμπιακός μέχρι το πρώτο 20λεπτο δυσκολεύτηκε πολύ να κρατήσει την κατοχή και κατά συνέπεια να απειλήσει την αντίπαλο του. Ο Ντομίνγκες κατέβαινε χαμηλότερα στους χώρους πίσω από τον Παπαστεργιανό για να υποδεχτεί αλλά είτε οι πάσες δεν ήταν επιτυχημένες, είτε μπλοκαρίστηκε από τους Μπέρτο και Ομπόντο.
Στην συνέχεια με τα κατεβάσματα του Μιλιβόγιεβιτς χαμηλά είτε ανάμεσα στους δύο κεντρικούς αμυντικούς είτε προς τα πλάγια ο σχηματισμός μετατρέπονταν περιστασιακά σε 3-4-3 με τον Ντομίνγκες να μετατοπίζεται σε θέση αμυντικού μέσου και τους πλάγιους αμυντικούς να ανεβαίνουν ψηλότερα. Με τον τρόπο αυτό ο Ολυμπιακός κατάφερε να δημιουργήσει μια αριθμητική υπεροχή στα μετόπισθεν και να κρατήσει περισσότερο την μπάλα στην κατοχή του.
Ωστόσο δεν κατάφερε να μεταφέρει την μπάλα πριν ελαχίστων εξαιρέσεων στους Φουστέρ και Ντοσεβί που συγκλίνανε και κινούνταν μεταξύ των γραμμών, καθώς η Ξάνθη διατηρούσε την συνοχή της στην μεσαία γραμμή και την σωστή απόσταση από την μπάλα. Έτσι οι μέσοι της μπλόκαραν τις πιθανές διεισδυτικές πάσες από τους αμυντικούς, ενώ δεν επέτρεπαν στους Ντομίνγκες και Εντινγκά να υποδεχτούν και να γυρίσουν ανενόχλητοι στον χώρο μεταξύ των μέσων και των επιθετικών.
Ο χρόνος περνούσε με την Ξάνθη να έχει τον έλεγχο και να είναι πιο επικίνδυνη, ενώ ο Ολυμπιακός βασίζονταν κυρίως στις ατομικές εμπνεύσεις των παικτών του. Ωστόσο ένα λάθος του Μπέρτου, που ήταν από τους
καλύτερους παίκτες της Ξάνθης στο πρώτο μέρος, έδωσε την ευκαιρία στον Χάρα να βάλει τον Ολυμπιακό μπροστά στο σκορ στο τελευταίο λεπτό του ημιχρόνου.
2ο Ημίχρονο: Η ατομική ποιότητα ήταν καθοριστική
Στο δεύτερο ημίχρονο οι ομάδες ξεκίνησαν χωρίς αλλαγές. Ο Περέιρα επέλεξε να ασκήσει πίεση στο μεσαίο 1/3 και να εφαρμόζει περιστασιακά pressing ώστε να αιφνιδιάσει, ενώ παράλληλα οι παίκτες του διατηρούσαν έναν συμπαγή σχηματισμό με την αμυντική γραμμή ψηλά και την μεσαία γραμμή να βρίσκεται κοντά στην τετράδα της άμυνας. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μπλοκαριστούν πολλές από τις κάθετες μεταβιβάσεις προς τον Κλειτον κυρίως, που κατέβαινε χαμηλά για να υποδεχτεί μεταξύ των γραμμών. Στην περίπτωση δε που η πάσα ήταν επιτυχημένη, οι μέσοι προλάβαιναν και έπαιρναν είτε θέση πίσω από την μπάλα είτε μπλόκαραν τον κάτοχο.
Αποτέλεσμα ήταν οι παίκτες του Λουτσέσκου να αναλωθούν σε μακρινές μεταβιβάσεις που απέναντι σε Σιόβα και Μποτία δεν είχαν καμιά τύχη, καθώς ούτε ο Κλέιτον ούτε ο Βασιλακάκης δεν υπήρξαν ποτέ αποτελεσματικοί σε θέση παίκτη στόχου (target man). Ο Ολυμπιακός στο ίδιο διάστημα έδειξε να μην ενδιαφέρεται ιδιαίτερα να ξεπεράσει την πίεση της Ξάνθης που συνέχιζε να εφαρμόζεται μέχρι τον Ρομπέρτο. Ο Μιλιβόγιεβιτς δεν κατέβαινε συχνά χαμηλά για να δημιουργήσει αριθμητική υπεροχή και η ομάδα του Περέιρα επιδίωξε να χτυπήσει στην κόντρα χωρίς όμως καλό συγχρονισμό και οργάνωση.
Καθώς ο αγώνας κυλούσε χωρίς αξιόλογες φάσεις από τις δυο ομάδες, ο Ντομίνγκες με ατομική προσπάθεια που ξεκίνησε κάτω από την μεσαία γραμμή ξεπέρασε Μπέρτο και Παπαστεριανό και σκόραρε δίνοντας αέρα δύο τερμάτων στον Ολυμπιακό και μεγαλύτερη ασφάλεια.
Ο Λουτσέσκου πέρασε στον αγώνα τον Καπετάνο για να έχει παίκτη που να αποτελεί στόχο των μακρινών μεταβιβάσεων. Ο Κλέιτον κατέβηκε χαμηλότερα σε θέση επιθετικού μέσου με στόχο να κινείται διαρκώς μεταξύ των γραμμών ενώ ο Βασιλακάκης όντας πιο δημιουργικός από τον Παπαστεριανό πέρασε σε θέση αμυντικού μέσου. Στο ίδιο λεπτό ο Περέιρα πέρασε στον αγώνα τον Φορτούνη στην θέση του Φουστέρ χωρίς όμως να αλλάξει σχηματισμό.
Καθώς ο άξονας ήταν μπλοκαρισμένος οι παίκτες της Ξάνθης επιχείρησαν να μεταφέρουν την μπάλα στα πλάγια και στην συνέχεια να εκμεταλλευτούν την ψηλά τοποθετημένη αμυντική γραμμή των ερυθρόλευκων σεντράροντας στην πλάτη της άμυνας προς τους επερχόμενους Καπετάνο Λουσέρο και Σολτάνι.
Το απευθείας φάουλ-γκολ του Φορτούνη δέκα περίπου λεπτά αργότερα ήταν η χαριστική βολή για την Ξάνθη που βρέθηκε να χάνει με το βαρύ και άδικο σύμφωνα με την εικόνα του αγώνα 3-0. Το μόνο που κατάφερε η ακριτική ομάδα ήταν να μειώσει λίγο πριν το τέλος του αγώνα.
Συμπέρασμα: Το λάθος του Μπέρτου αποδείχθηκε καθοριστικό για την έκβαση του αγώνα, τον οποίο η Ξάνθη είχε φέρει στα μέτρα της κατά το πρώτο ημίχρονο. Με το σκορ στο 0-0 και τον Ολυμπιακό να επιδιώκει να κάνει παιχνίδι, η ομάδα του Λουτσέσκου είχε πιθανότητες να βρει την αντίπαλη ομάδα ανοργάνωτη κάποια στιγμή και να απειλήσει. Μετά το 1-0 όμως οι παίκτες του Περέιρα δεν χρειάστηκε να ρισκάρουν καθόλου. Καθώς η Σκόντα δεν μπόρεσε να είναι δημιουργική απέναντι στον συμπαγή σχηματισμό των ερυθρολεύκων και ο Ολυμπιακός δεν είχε την απαιτούμενη οργάνωση και τον απαραίτητο συγχρονισμό για να είναι αποτελεσματικός στην κόντρα, μοιραία η λύση έπρεπε να δοθεί από τους παίκτες με ποιότητα (Ντομίνγκες). Συνολικά ήταν ένας κακός σε ποιότητα τελικός, όπου οι δυο ομάδες έδωσαν μεγαλύτερη έμφαση στην αμυντική λειτουργία και δεν απέδωσαν καλά στο δημιουργικό κομμάτι. Αυτό βαραίνει περισσότερο τους ερυθρόλευκους καθώς διαθέτουν ποιοτικότερο έμψυχο δυναμικό απ’ αυτό της Ξάνθης. Η ακριτική ομάδα κέρδισε τις εντυπώσεις κυρίως λόγω του τρόπου που αντιμετώπισε τους νταμπλούχους αλλά λύγισε από τα λάθη και την ατομική ποιότητα των αντιπάλων.
